прил
чэгиэн-чэбдик

прил
чэгиэн-чэбдик

прил. чэгиэн, чэбдик, сэргэх.

ж. чэгиэн быһыы, чэбдик турук, сэргэхсийии; удача придала нам бодрости табыллыы биһигини сэргэхсиппитэ.

1. прич. от бодрить; 2. прил. чэбдик, чэбдигирдэр, сэргэхситэр; бодрящий МОрОЗ ЧЭбДИГИрДЭр ТЫМ 1ЫЫ.

прил. I. (не больной) доруобай, чэгиэн, чэбдик; здоровый ребёнок доруобай оҕо; 2. перен. (правильный) сөптөөх; здоровая критика сөптөөх критика; 3. (полезный) доруобуйаҕа туһалаах, чэбдик; здоровая пища доруобуйаҕа туһалаах ас; здоровый воздух чэбдик салгын; 4. разг. (крепкий) модьу, тэтиэнэх; здоровый парень модьутаҕа уол, чиргэл уол; 5. разг. (большой, сильный — о предмете, явлении) сүрдээх, олус улахан; здоровый мороз сүрдээх тымныы; # будь здоров! этэҥҥэ сырыт! (при расставании); доруобай буол! (при чихании).

прил
1. Саҥа, курсуйбатах, эргэрбэтэх (ас туһунан). Свежий хлеб. Свежие овощи. 2. Чэбдик. Свежий воздух

прил.
сибиэһэй, саҥа, ыраас
свежий воздух - ыраас салгын
свежие газеты - саҥа хаһыаттар

прил. 1. толору хааннаах, ситэри хааннаах; 2. (исполненный здоровья) толору эттээх-хааннаах; 3. перен. толору, толору киэптээх, чэбдик; полнокровная жизнь толору киэптээх олох.

частица усил. препозитивная, присоединяется к нек-рым словам, начинающимся со слога чэ = совсем; очень; совершенно; чэбис-чэпчэки а) совсем дешёвый; б) совсем лёгкий; чэбис-чэгиэн очень крепкий; чэбис-чэбдик киһи совершенно здоровый человек.

прил. 1. (недавно полученный, добытый и т. п.) сибиэһэй, саҥа, өлүөр; свежие фрукты сибиэһэй фрукта; свежее молоко сибиэһэй үүт; 2. (не подвергшийся какой-л. обработке) сибиэһэй; свежие огурцы сибиэһэй огурсу; 3. (не бывший в употреблении) саҥа; заварить свежий чай саҥа чэйдэ көөнньөр; 4. (чистый) саҥа, ыраас; свежие простыни ыраас бырастыыналар; 5. (чистый, прохладный, холодный) ыраас, сөрүүн, тымныы; свежий воздух ыраас салгын; умыться свежей водой сөрүүн уунан суун; 6. перен. (восстановленный отдыхом) чэбдик, саҥа; взяться за дело со свежими силами дьыалаҕа саҥа күүһүнэн ылыс; 7. (не потерявший яркости, силы, блеска) саҥа, саҥатынан сылдьар; свежие краски на картине хартыына саҥатынан сылдьар кырааскалара; 8. (о молодой зелени) сибиэһэй, саҥа, саҥардыы тахсыбыт; свежая листва сибиэһэй сэбирдэх; 9. (недавний) саҥа; свежая рана саҥа баас; свежий след саҥа суол; 10. перен. (не забытый) ум-нуллубакка сылдьар, умнулла илик; обида ещё свежа в памяти атаҕастабыл өссө да умнулла илик; 11. (новый, самый последний) саҥа; свежие новости саҥа сонуннар; свежий номер газеты хаһыат саҥа нүөмэрэ; 12. (здоровый) чэгиэн, чэбдик, чэбдигирбит; у вас свежий вид эн чэбдик көрүҥнээххин.