арыттыыр

несов. кого-что с кем-чем сол-буһуннар, арыттаа.

сов. что 1. (разъединить сомкнутое) араар, араартаа; 2. (раздвинуть) ас, атыт; ат; разомкнуть ворота олбуор аанын ас; разомкнуть веки халтаһаларгын атыт; 3. воен. арыттаа, тэнит, арыттаан туруор; разомкнуть строй стройу арыттаан туруор.

прил. с. х. 1. (для пропашки) арыттыыр; пропашной трактор арыттыыр трактор; 2. арыттанар (арыттаан олордуллар, ыһыллар); пропашные культуры арыттанар культуралар (кукуруза, хортуоппуй уо. д. а.).

арыттыыр трактор (кирээдэнэн олордуллар культуралар кирээдэлэрин икки ардын танастыыр массыына.)

арыттыыр тэриэбэлэр (кирээдэлэр икки ардыларын илиинэн танастыырга (буору көбүтэргэ, сыыс оту быһарга, көмөргө) аналлаах тээби-риннэр.)

несов. 1. (о судне) халбаҥнаан айаннаа, тумнан айаннаа (тыалы туһанан, харгыны тумнан); 2. перен. сатаан сырыт, быыстаан-арыттаан сырыт.

ж. 1. разг. (напр. ружья) иитиитин ылыы, эһии; 2. перен. холкутаапын; разрядка напряжённости тыҥааһын холкутааһына; 3. полигр. разрядка (буквалары ордук арыттаан бэчээттээһин).

с. 1. (по гл. чередовать) солбуһуннарыы, арыттааһын; чередование труда с отдыхом үлэни сынньалаҥы кытта солбуһуннарыы; 2. (по гл. чередоваться) солбуһуу, арыттаныы; чередование звуков лингв, дорҕооннор солбуһуулара.