м. ыйааһыҥҥа балыйыы.

(об=, обо=, объ=) приставка, суолтатынан көрдөрөр: 1) хайааһын тугу эмэ тула барарын, предмеккэ бүтүннүүтүгэр тарҕанарын, хол. обежать тула сүүр,эргийэ сүүр; осмотреть көр, сирийэн көр; 2) хайааһын элбэх киһини эбэтэр элбэх предмети хабарын, кэрийэ буоларын, хол. обегать кэрийэ сүүр; одарить бэлэхтэтэлээ; 3) хайааһыҥҥа кими эмэ баһыйыыны, куотууну, хол. обогнать ситэн аас; 4) хайааһын түмүгэр кими эмэ ньочоокко тиэрдиини, балыйыыны, хол. обвесить ыйааһыҥҥа балый; 5) =ся эбиискэни кытта туттулуннаҕына, хайааһынгҥа сыыһаны оҥорууну, хол. оговориться алҕас эт, алҕас саҥар; 6) хайааһын түмүгэр туох эмэ буолан уларыйары эбэтэр уларытыыны, хол. обогатить байыт; 7) хайааһын эбэтэр турук түмүгэ көстүүтүн, хол. окаменеть таастый; ослепнуть хараҕа суох буол.

сов. кого ыйааһыҥҥа балый, ба- лыйан ыйаа.

совм.-взаимн. от балый= клеветать, возводить напраслину друг на друга, оговаривать друг друга.

побуд. от балый = дать себя обмануть (напр. обсчитать, обвесить и т. п.).

несов., обмерить сов., обмерять несов. 1. кого-что (смерить) кэмнээ; обмерить участок учаастагы кэмнээ; 2. кого, разг. (обмануть при отмеривании) кээмэй-дээһиҥҥэ балый, балыйан кээмэйдээ.

сов. кого-что сыыһа аах, балыйан аах.

сов. 1. что (заранее условиться) быһаарыс; мы оговорили все условия в договоре биһиги дуогабарга бары усулуобуйаларын быһаарсыбыппыт; 2. что (сделать оговорку) быһаар, туспа быһаар; оговорить в предисловии аан тылга быһаар; 3. кого (оклеветать) балый, хобулаа, холуннар.

I несов. 1. кого-что охтор, сууллар; ураган валил деревья силлиэ тииттэри суул-лартаабыта; валить лес малы охтор; валить кого-л. с ног охтор, түҥнэри көт; 2. что (бросать, складывать в беспорядке) кыстаа, тубэ-һиэх хаалаа, бырах; 3. что на кого,разг. туһэр, балый; валить вину на кого-л. буруйу кимиэхэ эмэ түһэр; # валить всё в одну кучу барытын бииргэ кыстаа (тус-туспаны биир курду к көр, өйдөө).

м. разг. I. (по гл. обсчитать) сыыһа ааҕыы, балыйан ааҕыы; 2. (по гл. обсчитаться) сыыһа ааҕыы, ахсааҥҥа алҕаһааһын.