прил. 1. (самодействующий) автоматическай, автомат; автоматическая телефонная станция автоматическай телефон станцията; 2. (непроизвольный) үөрүйэх буолбут; # автоматическая ручка автоматическай уруучука.

м. выключатель (электричествоны холбуур, араарар оҥоһук).

араарынньык (электрическэй тэрили (оборудование) уонна оҥоһууну (устройство) электрическэй сыапка халбуур уонна онтон араарар аналлаах аппараат. Электрическэй сүүрээн күүрүүтүн күүһүттэн, миэстэтиттэн, аналыттан көрөн А-лар араас көрүҥнэрин онороллор.)

аптамаат араарын-ньык (электрическэй сүүрээн сыабын киһи көмөтө суох бэйэтэ араарар, холбуур оноһук. Холобура, телеграфка туһаныллар мөлтөх электрическэй сүүрээни кылгас кыл-гастык тохтотор А. а. — телеграф күлүүһэ, онтон мөлтөх сүүрээни тургэнник араара-араара холбуур А. а. — быһытталаайы (прерыватель), итинник сүүрээн хайысха-тын уларытар А. а. — коммутатор дэнэр. Оттон электрическэй ситим ноҕурууската наһаа улааттаҕына бэйэтэ араарар оноһугу харысхалык (предохранитель) дииллэр.)

үрдүк күүрүү араарынньыга (үрдүк күүрүүлээх (> 500 В) электрическэй сүүрээн сыабын араарар эбэтэр холбуур аппараат. Ү. к. а. ханнык эйгэбэ (ис, тас эбэтэр умайар) ананарынан, полюстарын ахсаанынан, умайыыны тохтотор ньымаларынан, төһө тургэнник үлэлииринэн араарыллар тус-туспа араастардаах (көрүннэрдээх).)

түмүк араарынньык (станок эбэтэр оноһуу (устройство) хамсыыр чааһа бутэһик туочукаҕа тиийдэҕинэ электри-чествоны халбуур уонна араарар аналлаах аппараат.)

электрическэй ара-арынньык (тэриллэри, оноһуктары (лаампаны, оһоҕу, хамсатааччыны, трансформаторы о. д. а.) холбуурга, араарарга аналлаах аппараат. Намыһах (< 500 В) уонна үрдүк (> 500 В) күүрүүлээх электрическэй сыапка аналлаах Э. а. бааллар.)

алтамаат регулятор (эрдэттэн көрүллүбүт салайыы көрдөбүлүгэр сөп түбэһин-нэрэн, ол көрдөбүл толоруллуутун бэйэтэ хааччыйар оҥоһук эбэтэр бэйэ-бэйэлэрин ситэрсэн үлэлиир оҥоһуктар бөлөхтөрө.)