деселерометр (транспорт ханнык баҕарар көрунэ айаннаан иһэн бытаарыытын кээмэйдиир прибор. Д. үлэтэ биэрэҥ (маятник) тэбинин (инерция) күүһүн (туормастыыр күүскэ тэҥнэһэр) уларыйыытын быһаарыыга олоҕурар (бириэмэ биир кээмэйигэр).)