м. 1. (корона) хоруона (үрдүк чыын эбэтэр аат иҥэрии бэлиэтигэр төбөҕө кэтэрдиллэр күндү киэргэл); 2. церк. мэнньиэс (таҥара дьиэтигэр бэргэһэлэнээччилэр төбөлө-рүгэр ууруллар хоруона); 3. перен. (верх чего--либо) чыпчаал, тиһэх кэрдиис; 4. (ореол) дьиэ, кылдьыы (ыйы, күнү тула кустук түһүүтэ); 5. (в срубе) түһэрии, эргиир (мас тутуу эр-кинигэр биир түһэрии); # идти под венец уст. кэргэн таҕыс, кэргэннэ ыл.

I обод, ободок; обруч; буочука иитэ обруч бочки; солуур иитэ ободок ведра; ачыкы иитэ оправа очков; күн иитэ ореол вокруг солнца # ыстаан иитэ пояс брюк.
II межд. выражает 1) пренебрежение, уничижение, укор увы; ни, итини кыайыам дуо? увы, разве я справлюсь с этим?; 2) участие, ласку о; ах; ии, оҕом барахсан! о дитя моё бедное!