сов. что анаа, биэр, уур; уделить внимание какому-л. вопросу ханнык эмэ боппуруоска болҕомтоҕун уур; уделите мне полчаса миэхэ чаас аҥарына анаа.

сов. 1. что төкүнүтэн тиэрт, үҥкүрүтэн тиэрт; докатить бочку до сарая буочуканы сарайга төкүнүтэн тиэрт; 2. разг. (быстро доехать) көтүтэн тиий; в полчаса докатили мы до места сирбитигэр чаас аҥарынан көтүтэн тиийдибит.

I (пол-) холбуу тыллар бастакы чаастара, суолтатынан "аҥар" диэн тылга сөп түбэһэр, хол. полчаса чаас аҥара; пол-оборота эргиир аҥара.
II холбуу тыллар бастакы чаастара, суолтатынан "боломуочуйалаах" диэн тылга свп түбэһэр, хол. полпред боломуочуйалаах представитель.

сов. 1. (какое-л. время) тур, тура түс, туран ыл; поезд простоит полчаса поезд чаас аҥара туруо; 2. (сохраниться, продержаться) тур, (уһун) үйэлэн; этот дом простоит долго бу дьиэ өр туруо; 3. (бездействовать) таак тур, таак туран таҕыс; машина простояла целый месяц массыына бүтүн ыйы таак туран та ҕ ы ста.

1. послелог, упр. дат. п. до; куоракка диэри биэс километр хаалла до города осталось пять километров; самолёт барыар диэри чаас аҥара хаалла до вылета самолёта осталось полчаса; миигин киэһээҥэ диэри көһүт жди меня до вечера; анал дьаһал кэлиэр диэри впредь до особого распоряжения; баччааҥа диэри до сих пор; билиҥҥэ диэри по сей день, до сего дня; төрдүттэн төбөтүгэр диэри от начала до конца; түөһүгэр диэри по грудь; 2. в знач. временного союза: букатын ыраатыар диэри , хараҕын араарбата она не сводила глаз с него до тех пор, пока он совсем не исчез # оччо буолуор диэри до такого состояния.

предлог с род. п. 1. (при указании расстояния, промежутка времени) диэри; до отхода поезда осталось полчаса поезд барыар диэри чаас аҥара хаалла; ждать до вечера киэһээҥҥэ диэри көһүт; 2. (при указании предела, степени) диэри, тиийэ (сороҕор туспа тылбаастаммат); впредь до особого распоряжения туспа дьаһал кэлиэр диэри; я до крайности удивлён мин олус сөхтүм; 3. (прежде, раньше) иннинэ, илигинэ; до революции революция иннинэ; до наступления холодов тымныы түһэ илигинэ; 4. (приблизительно, около) тиийэ, кэриҥэ; зал вмещает до тысячи человек саала тыһыынчаҕа тиийэ киһини батарар; 5. (меньше, не больше) диэри; дети до десяти лет уоннарыгар диэри саастаах оҕолор; # ему не до вас кини эһиэхэ кыһаллыах буолбатах; мне нет дела до этого мин итиниэхэ дьыалам суох; мне не до шуток мин күлүөх-оонньуох буолбатах-пын, миэхэ күлэр-оонньуур киэҥ суох; до свидания көрсүөххэ диэри; до чего жаль киһи олус аһыныах; до чего интересная книга хайдахтаах интэриэһинэй кинигэний; он до того слаб, что не может двигаться кини кыайан хамсаабат курдук мөлтөх туруктаах.