фактория; факторияҕа түүлээҕи туттар = сдавать пушнину в факторию.

1) имеющий лезвие, остриё; с... лезвием, с... остриём; с острым концом; 2) имеющий ость; с... остью; остистый; 3) перен. лучший, отборный; кыыс гиэнэ кылааннааҕа самая лучшая из девушек; красавица # кылааннаах түүлээх пушнина, пушной товар.

торг; торги; түүлээх аан дойдутааҕы туора международные торги пушниной.

сортировать, рассортировывать; разбирать, перебирать; түүлээҕи суортаа = рассортировать пушнину.

сортировать; бурдугу сортировкалаа = сортировать зерно; түүлээҕи сортировкалаа = сортировать пушнину; сортировкалыыр массыына сортировочная машина.

Самый лучший, отборный, остистый (обычно о пушнине); Таалыр манньыат устар. большая круглая монета из золота или серебра.

1. 1) имеющий шерсть, пух, волосы; с... шерстью, с... пухом, с... волосами; 2) шерстяной, пуховый; түүлээх наскы шерстяные носки; түүлээх суорҕан пуховое одеяло; 3) волосатый; түүлээх сирэй волосатое лицо; 2. 1) пушнина || пушной; түүлээх бултааһынын былаана план заготовки пушнины; түүлээх булда пушной промысел; 2) мех || меховой; күндү түүлээх драгоценный мех; түүлээх бачыыҥка меховые ботинки, ботинки на меху # ала түүлээх фольк. птицы; түүлээх ытыс щедрая рука (букв. волосатая ладонь); үрүҥ түүлээх фольк. конный скот; хара түүлээх фольк. рогатый скот.

1) мягкий; сымнаҕас орон мягкая постель; сымнаҕас сир мягкая земля; сымнаҕас илии мягкие руки; 2) перен. смирный, кроткий; уступчивый; ласковый; сымнаҕас ат смирная лошадь; сымнаҕас майгы кроткий характер; сымнаҕас тыл ласковое слово; 3) перен. тёплый, мягкий (о климате, воздухе и т. п.); сымнаҕас климат тёплый климат # сымнаҕас көмүс мягкое золото (о пушнине).

I предл.
(пр. п.)
1) 1. Тугунан айаннаабыты көрдөрөргө туттуллар (ехал на коне, на оленях, на велосипеде, на пароходе). 2. Ким туох таҥастааҕын этэргэ (на нем шапка, на ней платье). 3. Туох үлэҕэ, наадаҕа сылдьары, буолары уо. д. а. бэлиэтииргэ (на работе, на собрании, на охоте). 4. Туох музыкальнай инструменынан оонньууру этэргэ (играет на балалайке, на гитаре)
2) үрдүгэр (на снегу - хаар үрдүгэр, хаарга)
(в. п.)
1) төһө өргө барбыты, кэлбити, уларсыбыты уо. д. а. көрдөрөргө туттуллар (на два дня - икки күн устата, икки күҥҥэ; на зиму - кыһын устата)
2) 1. Тугу туһаайан, чуолаан көрөргө туттуллар (смотрит на дерево, на озеро, на белку, на меня). 2. Туохха атыыласпыты, ылбыты, атастаспыты уо. д. а. этэргэ (купил, взял, обменял, и т. д. на деньги, на зерно, на пушнину). 3. Туохха туттубуту, ороскуоттаабыты көрдөрөргө (издержал, истратил, израсходовал на тетради, на книги, на продукты). 4. Туох эмэ төһөнөн ордугун, итэҕэһин уо. д. а. этэргэ (длиннее, короче, выше, тяжелее, легче и т. п. на 2 метра, на 3 килограмма). 5. Хаһыакка, сурунаалга, заемҥа сурунары көрдөрөргө (подписался на газету, на журнал, на заем). 6. Кимиэхэ, туохха эрэнэри көрдөрөргө (надеется на тебя, на них, насилу). 7. Кимиэхэ, туохха маарынныыры этэргэ (походит на отца, на птицу, на дерево).
3) туох үрдүгэр уурбуту, бырахпыты, туруорбуту, турбуту, олорбуту, сыппыты уо. д. а. көрдөрөргө туттуллар (положил на стол, бросил на пол, сел на кровать)
4) на охоту - бултуу. На отдых - сынньана
II союз
(возьми)
мэ, ыл

предл.
(возьми ) мэ
(куда? )
на улицу - уулуссаҕа, таһырдьа;
на стол - остуога
(где? )
на охоте - булка;
на ферме - фермаҕа
(как? )
на машине - массыынанан;
на оленях - табанан