с. нескл. разг. киилэ.

по десять, по десяти; киһиэхэ уоннуу киилэ балык тигистэ каждому досталось по десяти килограммов рыбы.

несов., настричь сов. что, чего кырый, кырыйан ыл; настричь килограмм шерсти киилэ түүнү кырыйан ыл.

кээмэй бииркээнэ (туох эмэ кэриҥин (ыйааһынын, күүһүн, кыамтатын, уһунун а д. a.) быһаарарга туттуллар бииргэ (число один) тэн кэриҥ. Холобура, биир киилэ, вольт, ватт, ампер уо. д. а.)

определять что-л. (приблизительно); холоо, төһө от кэлиэй скажи, сколько сена можно получить; хас киилэ буолуой, холоо определи, сколько килограммов будет; дьоҕойон , холоон көрөҕүн дуу? да ты, никак, меня испытываешь? (с оттенком недовольства) # холоон көр! попробуй-ка! (угроза).

сов. 1. что, чего (добавить) эп, эбэн биэр; прибавить сто рублей биир мөһөөхтө эп; 2. что, чего (увеличить размер, скорость) эп, эбэн биэр; прибавить зарплату хамнаһы эп; прибавить шагу хаамыыгын эбэн биэр; 3. что и без доп., разг. (в весе) эбилин, уой; прибавить три кило үс киилэ эбилин; 4. что и без доп., разг. (приврать) эп, омуннаа; прибавить от себя бэйэҕиттэн эп.

онҥорон таһаарыы нуормата (бириэмэ кээмэйигэр (чааска, үлэ симиэнэтигэр) чопчу квалификациялаах үлэһит (биригээдэ) оноруохтаах боро-дууксуйатын кээмэйэ (туоннанан, киилэнэн, миэтэрэнэв. устууканан ахсаана).)

киил (1. Хараабыл түгэҕин ууну тыырар оноһуга (биитэ); 2. Самолет, дырыһаабыл, планер кутуругун хамсаабакка туруору турар чааһа (иннэннээбэ-тигэр көмөлөһөр).)

(безо) предлог с род. п. 1. (указывает на отсутствие кого-чего-л.) суох; без денег харчыта суох; без ответа хоруйа суох; без нас не начинайте биһигинэ суох саҕалаамаҥ; 2. (за вычетом) илик, тиийбэт; без четверти час чаас буолуо чиэппэр илик; без двадцати граммов кило киилэҕэ сүүрбэ грамм тиийбэт; # не без пользы букатын туһата суох буолбатах (кыра да буоллар туһалаах); не без того оннук да баар; без исключения кими да ордорбокко; без сомнения мунааҕа суох, саарбаҕа суох.

салгын урууллара (кетөр аппарааттар салайар ккаҕы биэрэр аэродинамическай оруоллаах чаастарын (кынат, киил, элерон, кутурук кьгаат уо. д. а.) салгыны тыырар тас ньуурдара. Олор үрдэтии-намтатыы, иннэтии, хайыһыннарыы уруулларыгар арах-саллар.)