кирээдэлэр икки ардыларын танастааһын (кирзэдэнэн олордуллар культуралар (кукуруза, субүөкүлэ, хортуоппуй энин) кирээдэлэрин икки ардын сыыс отун суох гынар, сииги тутуутун тупсарар, салгын киириитин хааччыйар туһугар танастааһын (буорун көбүтүү, сыыс оттортон ыраастааһын Уо. д. а.).)

кырыһы тиэрии, эргитии (чел кырыһы, оһорбо сир эбэтэр элбэх сыллаах оттор үүнэр бааһыналарын буорун тиэрэ барахтаран йккис сана культураҕа анаан хорутуу. Кырыһы бүтүннүүтүн тиэрэ быраҕардаах анал булуук туһаныллар.)

сущ.
чочуйуу, оҥоруу

ж. обработка, таҥастааһын; сууйуу; чочуйуу, (чочуйан) оҥоруу; ылыннарыы; обработка металла металы таҥастааһын; обработка рукописи рукопиһы тупсаран оҥо- РУУ-

танастааһын (дэтээлгэ сөптөөх быһыыны-таһааны, хаачыстыбаны, тустаах уратыны биэрии, ситэрии-хоторуу үлэтэ. Дэтээли Т. ньымата, техио-логията дэтээл конструкциятыттан, ирдэниллэр араас хаачыстыбаларыттан, уратыларыттан, аналыттан о. д. а. улахан тутулуктаах.)

кырыһы танастааһын (сир кырсын тыа хаһаайыстыбатын үүнээйилэрэ үүнэллэригэр сөп гына оноруу үлалэрэ (хорутуу, илдьиритии, көбүтүү энгин). Суха, диискэлээх барана, фрез-барабаан о.д.а. туһаныллар.)

сири танастааһын (үүнүүтүн үрдэтэр сыалтан сири оноруу (сухалааһын, буорун көбүтүү, булкуйуу).)

Т. С. Мальцев ньыматынан бааһынаны оноруу (сири танастааһынна Т. С. Мальцев киллэрбит (50-с сыллар-даахха) сана ньыматын туһаныы — үс-түөрт сыл устата бааһына буорун тиэрбэккэ эрэ 40-50 см дириннээхтик көбүтэ-көбүтэ эрэ бурдугу ыһыы (Урал уонна Apgaa Сибиир оройуоннарыгар).)

сири ыһыы иннинэ таҥастааһын (бааһынаны ыһыыга бэлэмнээн үөһээ араҥатын боромньулааһын эбэтэр культиватор-дааһын.)

м. араҥа, дьапталҕа; пласт почвы сир кырсын араҥата; пласт снега хаар дьапталҕата; # лежать пластом былаат курдук буол (ыалдьан хамсыыр кыаҕа суох сыт).

арана (1. Хорутуллубут кырыс, оһорбо эбэтэр элбэх сыллаах от үүнэр буора; 2. Хорутуу кэмигэр тиэрэ баһыллан тахсыбыт туойдуну буор лиэнтэтэ.)