прил. радиоактивнай; радиоактивные элементы радиоактивнай элеменнэр.

м. үрэллии, арахсыы; радиоактивный распад радиоактивнай үрэллии.

ж. радиотерапия (радийынан уонна атын радиоактивнай веществоларынан эмтээһин).

радиоактивнай элэ-миэннэр (бары изотоптара радиоактивнай химическэй элэмиэннэр: технеций, прометий, полоний уонна ол кэнниттэн Менделеев периодтардаах систиэмэтигэр турар элэмиэннэр.)

радиоактивнай тобох-тор (ядернай реактордар үлэлиир бириэмэлэригэр, ону сэргэ радиоактивнай изотоптары ылыы уонна туһаныы кэмигэр үөскээбит туһаныллыбат веществолар. Итинник Р. т-ру быыһа-арда суох аналлаах контейнердарга уган анал көмөр сирдэргэ (могильники) харайаллар.)

II холбуу тыллар бастакы чаастара, суолтатынан тыл иккис аҥара радийга, радиоактивноска эбэтэр радиацияҕа сыһыаннааҕын ыйар, хол. радиоизотопы радиоизо-топтар, радиоактивнай изотоптар.

ж. бета (греческэй алфавит иккис букватын аата); # бета-лучи физ. бета сардаҥалар (сорох радиоактивнай веществолар урэл-лиилэригэр тахсар түргэн электроннар, позитроннар сүүрээннэрэ).

мн. (ед. изотоп м.) изотоп, изотоптар (биир химическэй элемент бэйэ-бэйэлэрит-тэн атомнай ыйааһыннарынан, радиоактивностарынан уратылаһар атомнара); радиоактивные изотопы радиоактивнай изотоптар.

I изящный, тонкий, искусный; уран үлэ тонкая работа; уран оҥоһук изящное изделие; уран тарбахтаах золотые руки (букв. имеющий искусные пальцы) # уран тыллаах красноречивый.
II уран (радиоактивнай химическэй элемент) || урановый; уран рудата урановая руда.

несов. см. уравновеситься). уравнять сов. кого-что тэҥнээ, тэҥ гын. уравняться сов. тэҥнэс, тэҥ буод. ураган м. силлиэ, буурҕа. ураганный прил. 1. силлиэлээх, буурҕалаах; 2. (сильный, разрушительный) силлиэлээх, дохсун; ураганный огонь воен. дохсун ытыалааһын. уразуметь сов. что өйдеө, өйгөр түһэр. уран м. уран (радиоактивнай химический элемент).