көтөр aппараат ыйанан туруута (көтөр аппараат хайа да диэкв сьгҕарыйбакка салгынна биир туочукаҕа тохтоон туруута. Итинник түгэн вертолекка, дырыһаабылга уонна туруору көтөн тахсар самолекка — биинтэ кынакка эрэ баар.)

көтүү түргэнэ (көтөр аппараат (самолет, вертолет) бириэмэ биир кээмэйигэр (сек, мүн, чаас) төһө ырааҕы (м, км) көтөрө.)

көтүү мунутуур үрдүгэ (көтөр аппараат (самолет, вертолет) төһв үрдүккэ тиийэ көтөн тахсар кыаҕа.)

хос кынат (" көтөр аппараат кынатын илин өттүгэр кэтирэтии оноһук. Кынат көтөҕөр күүһүн (подъемная сила) улаатыннарар. Онон көтөр аал көтөн иһэн түөрэлдьийбэтин, сиргэ түһэригэр бытаарарын ситиһиллэр. X. к. copogop иэччэхтээх хомунуллар (убирающийся) буолар.)

кетор аппараат тыастаа5ар түргэнэ (көтөр аппараат тыас тургэнин 1-5 төгүл баһыйыыта.)

сущ
түргэн, төһө түргэнэ

сущ.
түргэнэ

ж. I. (быстрота движения) түргэнэ; средняя скорость орто түргэнэ; 2. ж.-д. түргэнэ, төһө тиэтэллээҕэ; груз большой скорости улахан тиэтэллээх таһаҕас; 3. тех. скорость; включить скорость скороһын холбоо.

станок остуолун хамсааһынын түргэнэ (бириэмэ кээмэйигэр станок остуола хамсааһынын кэринэ.)

быһыы түргэнэ (быһар инструмент быһар биитэ быһыллар ньуур устун бириэмэ кээмэйигэр сыҕарыйыытын кэринэ.)

сущ
механическай оҥоһуктаах тэрил: киноаппарат, фотоаппарат, сепаратор, телефон, телеграф, уо. д. а.

сущ.
аппараат
телефонный аппарат - төлөпүөн аппараата

м. в разн. знач. аппарат; телефонный аппарат телефон аппарата; дыхательный аппарат тыынар аппарат; государственный аппарат государственнай аппарат; научный аппарат научнай аппарат (научнай үлэҕэ комментарийдар, ыйынньыктар, библиография уо.д.а.).

аппараат (1. Техническэй тэрил, прибор, оҥоһуу; 2. Ханнык эрэ дьайааны (процесс), көстүүнү уөрэтэр ньыма.)

салгына суох аппараат (атмосфера баттааһынынааҕар кыра баттааһыны бүтэй хаамыраҕа үөскэтэр аппараат. С. с. а-тар ас-үөл промыш-ленноһыгар, үксүгэр сойутар, тымнытар тэриллэр быһыы-ларынан туһаныллаллар.)

быһар аппараат (хомуурга туһаныллар массыыналар — от охсордор, комбайннар, тыа хаһаайыстыбатын атын даҕаны хомуйар массыыналарын үүнээйи умнастарын быһар быһахтара.)

прил. тыапы куотар; сверхзвуковая скорость тыаһы куотар түргэн.

в разн. знач. аппарат; фотографическай аппарат фотографический аппарат, фотоаппарат; көрөр аппарат анат. зрительный аппарат; эргиэн аппарата торговый аппарат.