сов. 1. (сделаться более скорым) түргэтээ; 2. (наступить быстрее) түргэтээ, эрдэлээ; отъезд его ускорился кини барара түргэтээтэ.

сылбырҕата, түргэнник түргэтээ-һинэ (сырыы-айан массыынатын дэбигистик түргэтиир хаачыстыбата. Холобура, 5-14 т уйуктаах таһаҕас мас-сыыната чааска 50 км тиийэ түргэтээһинэ 25 сөк. ордуо суохтаах, сылбырҕа буолуохтаах.)

сов. 1. что, чего (взять, собрать) элбэхтик ыл, хомуй; набрать книг в магазине маҕаһыынтан элбэх кинигэни ыл, маҕаһыынтан кинигэ бөҕөнү хомуй; 2. что, полигр. набордаа, тал; набрать замётку заметканы набордаа; # набрать темпы в работе үлэҕэр түргэтээн бар, үлэҕэр түргэтээ; набрать высоту үрдээн бар, үрдээ; набрать скорость түргэтээн бар, түргэтээ; набрать номер (по телефону) нүөмэрии тал.

несов. 1. (торопиться) тиэтэй, ыксаа; он вечно спешит кини сааһын тухары тиэтэйэр; он не спешит с ответом кини эппиэттииргэ тиэтэйбэт; 2. (быстро идти, двигаться) тиэтэй; спешить на поезд поезка тиэтэй; 3. (о часах) түргэтээ; мой часы спешат мин чаһым түргэтиир.

побуд. от түргэтээ = 1) торопить, поторапливать; боппуруос быһаарыллыытын түргэтэт = поторопить с решением вопроса; 2) ускорять, убыстрять что-л.; былаан туолуутун түргэтэт = ускорить выполнение плана; хаамыыгын түргэтэт = убыстрять шаги, прибавить шагу.

с. I. (по гл. ускорить) түргэтэтии; 2. (по гл. ускориться) түргэтээһин; 3. физ. түргэтээһин.

сов. 1. (стать более частым) хойун, чаастатый; 2. (ускориться) тургэтээ, субулсун; обороты станка участились станок эргийиитэ түргэтээтэ.

1, прич. от участить; 2. прил. түргэтээбит, субул; учащённое дыхание субул тыыныы; у него учащённый пульс кини тымырын тэбиитэ субул.

кулахачык, тэбин көлөһө, маховик (массыына баалыгар (вал) олордуллубут ыарахан көлөһө. Тэбин (инерция) күүһүн мунньар, баал эмискэ бытаарбакка-түргэтээбэккэ биир тэнник үлэлииригэр көмөлөһөр.)

сытыары элек-тродунан сиэтии, сыбааркалааһыи (холбуу иһэрдил-лиэхтээх металлар тиксиһэр сирдэригэр сытыары уурул-лубут ууллар анал хахтаах электродунан сиэтии. Электрод ууллубут метала иһэрдии түргэтииригэр көмөлөһөр.)