прил. сөкүүндэ; секундная стрелка сөкүүндэ стрелката.

эйэннээһин тыбыла, субула (сөкүүндэ устата буолар эйэннээһин ахсаана.)

м. спорт, нокаут (бокска охтон баран 10 сөкүүндэ устатыгар кыайан тур-бакка хаалыы).

сүүрэр уу муодула (уу хомуллар сирин (водосбор) биир кв. км иэниттэн сөкүүндэ иһигэр I кэлэр уу сабардамын кээмэйэ.)

1. числ. сүүһүс, сүүс; сотая страница сүүһүс сирэй; 2. прил. сүүс гыммыт биир; сотая доля секунды сөкүүндэ сүүс гыммыт биир өлүүтэ.

уларыйыылаах сүүрззн хатыла (уларыйыылаах электрическэй суүрээн күүрүүтэ саамай улахан кэршгэр тиийэн баран саамай кыра кэриҥҥэ тиийэ түһэр, онтон эмиэ үрдүк кэриҥҥэ тиийэр а. э. биир кэриҥ хатыланар кэмэ. Сөкүүндэ 50 гыммыт бииригэр тэҥнэһэр.)

м. секундомер (бириэмэни 0,1 сөкүүндэҕэ диэри сыыспакка көрдөрөр чаһы).

ж. сөкүүндэ (1. бириэмэ кээмэйэ; 2. мат. муннугу кэмниир единица, кыраадыс 1/360 тэьг); # в (одну) секунду сибилигин, бэрт сотору; секунда в секунду 1) (точно в срок) лоп болдьоҕор; 2) (одновременно) чопчу биир кэмҥэ, биир тэҥҥэ; одну секунду бэрт кыратык күүтэ түс.

ватт (аан дойдуга ылыныллыбыт кээмэй систиэмэтигэр кыамта бииркээнэ (единица измерения). Биир Вт=107 эрг/с - 0,102 кгс х м/с - 1,36 х 10"3 а. к. а. э. электричество, итии эниэргийэтэ эбэтэр механизм сөкүүндэ устата төһө үлэни толорор күүһүн (кыаҕын) өйдүүргэ көмөлөһөр. Тыһ. Вт киловатт (кВт), мал. Вт мегаватт (мВт) дэнэр.)

герц (тыбылы (частота) кэмнээһин бииркээнэ (единица измерения). Хатыланар дьайыы, холобур эйэнвээһин, сөкүүндэҕэ хаста хатыланарын көрдөрөр. Сөкүүндэҕэ биирдэ эйэннээһин биир герцкэ, 1000 биэ-тэннээһин килогерцкэ, 1000000 эйэннээһин мегагерцка тэн.)