ж. хоннох анна.

прил. тыал анна, хахха; подветренная сторона тыал анна өттө.

прил. тыал анна, хахха; с заветренной стороны тыал анна өттүттэн.

с. сир анна, сир аннынааҕы дьиэ (хаспах).

сущ
(ед. ч. нет)
сир анна, сир иһэ

ж. разг. хоннох, хоннох анна; положить что-л. за пазуху хонноҕуҥ анныгар угун.

только мн. сир анна, сир аннынааҕы баай; в недрах земли сир анныгар; разработка недр сир аннынааҕы баайы хостооһун.

1. низ, основание, нижняя часть чего-л. || нижний; бүтэй анна нижняя жердь изгороди; орон анна место под лавкой, кроватью; сир анна подземелье) харах анна подглазье; эркин алын маһа нижний венец в срубе; алын өттө нижняя сторона, низ чего-л.; алын мутук нижний сук; 2. в роли служебного имени: анныгар под; у; паарта анныгар а) под партой; б) под парту; трибуна анныгар у самой трибуны; уу анныгар под водой (находиться); куттал анныгар под страхом; анныттан а) из-под; снизу; бугул анныттан из-под копны; суорҕан анныттан из-под одеяла; сыыр анныттан из-под обрыва; атах анныттан из-под ног; илиитин анныттан из-под его рук (т. е. власти); б) из-под себя; аннынан под; түннүк аннынан а) под окном; б) мимо окна; саннын аннынан ниже его плеч; уу аннынан под водой (двигаться); сүүһүн аннынан исподлобья; бу кыыһы аннынан уол мальчик младше (букв. ниже) этой девочки; 3. низший, младший; алын чыын низший чин; алын үлэҕэ түһэр = понизить в должности, перевести на низшую должность # алын сүһүөх первичный (напр. о комсомольской организации); анныгар баттаа = а) победить, подмять под себя; б) успеть убить врага; сир аннынан тайком, секретно; үүт анна обрат; хоннох анна подмышка.

нареч. 1. (кверху, на высоту) үөһэ; , подняться вверх по лестнице кирилиэһинэн үөһэ ытьш; 2. (к истоку, к верховью) өрө; плыть вверх по реке өрүһү өрө өксөй; # вверх дном үрдүн анна, аннын үрдэ гына, өрө-таҥ-нары; руки вверх! илиигин өрө уун!

= (подо=, подъ=) приставка, суолтатынан: 1. туохтуурдары үөскэтэргэ туттуллар уонна көрдөрөр: 1) хайааһын аллараттан үөһэ хайысхалааҕын, хол. подбросить өрө бырах; 2) хайааһын аллара эбэтэр аллараттан буоларын, хол. подложить анныгар уур, анныгар ук; подгореть кэриэр, хаахтый; 3) кимиэхэ-туохха эмэ чугаһааһыны; хол. подползти сыылан тиий, сыылан кэл; 4) эбэн биэриини, эбэ түһүүнү, хол. подлить эбии кут; 5) хайааһын оҥоһуллуута толорута, букатына суоҕун, хол. подлечиться эмтэнэ түс; 6) хайааһын кистэлэҥинэн оҥоһулларын; хол. подслушать уоран иһиллээ, кистээн иһит; подговорить кик; 7) хайааһын атын хайааһыны кытта мэҥэстэ буоларын, хол. подвывать улуйсус; 2. ааттары, даҕааһын ааттары үөскэтэргэ туттуллар уонна көрдөрөр: 1) туох эмэ анныгар, чугаһыгар баары, хол. подземелье сир анна; подкожный тирии аннынааҕы; 2) туох эмэ сороҕунан, чааһынан буолары, хол. подразделение подразделение; 3) званиетынан, дуоһунаһынан уо. д. а. ан-ныкыны, хол. подполковник подполковник; 4) туох эмэ дьаһалыгар, көрүүтүгэр баары; хол. подопытный опыт оҥоһуллзр, опыкка сылдьар.