м. выключатель (электричествоны холбуур, араарар оҥоһук).

араарынньык (электрическэй тэрили (оборудование) уонна оҥоһууну (устройство) электрическэй сыапка халбуур уонна онтон араарар аналлаах аппараат. Электрическэй сүүрээн күүрүүтүн күүһүттэн, миэстэтиттэн, аналыттан көрөн А-лар араас көрүҥнэрин онороллор.)

аптамаат араарын-ньык (электрическэй сүүрээн сыабын киһи көмөтө суох бэйэтэ араарар, холбуур оноһук. Холобура, телеграфка туһаныллар мөлтөх электрическэй сүүрээни кылгас кыл-гастык тохтотор А. а. — телеграф күлүүһэ, онтон мөлтөх сүүрээни тургэнник араара-араара холбуур А. а. — быһытталаайы (прерыватель), итинник сүүрээн хайысха-тын уларытар А. а. — коммутатор дэнэр. Оттон электрическэй ситим ноҕурууската наһаа улааттаҕына бэйэтэ араарар оноһугу харысхалык (предохранитель) дииллэр.)

үрдүк күүрүү араарынньыга (үрдүк күүрүүлээх (> 500 В) электрическэй сүүрээн сыабын араарар эбэтэр холбуур аппараат. Ү. к. а. ханнык эйгэбэ (ис, тас эбэтэр умайар) ананарынан, полюстарын ахсаанынан, умайыыны тохтотор ньымаларынан, төһө тургэнник үлэлииринэн араарыллар тус-туспа араастардаах (көрүннэрдээх).)

түмүк араарынньык (станок эбэтэр оноһуу (устройство) хамсыыр чааһа бутэһик туочукаҕа тиийдэҕинэ электри-чествоны халбуур уонна араарар аналлаах аппараат.)

электрическэй ара-арынньык (тэриллэри, оноһуктары (лаампаны, оһоҕу, хамсатааччыны, трансформаторы о. д. а.) холбуурга, араарарга аналлаах аппараат. Намыһах (< 500 В) уонна үрдүк (> 500 В) күүрүүлээх электрическэй сыапка аналлаах Э. а. бааллар.)

электрическэй көннөрөөччүк (уларыйыылаах электрическэй сүүрээни бастайааннай сүүрээҥҥэ кубулутар тэрил. Э. к. электроннайдарга, вакуумнаахтарга, ионнайдарга, уба-ҕастарга, кьггаанахтарга, механическайдарга араарыллар.)

электрическэй иитии (атом электрона итэҕэс эбэтэр ордук буолуута. Э. и. кулонынан кэмнэнэр.)

электричество хаабыла, кабела (бүтэй бүрүөһүннээх (электричестваны аһарбат уонна имигэс матырыйаалтан) электрическэй сүүрээни аһарар боруобат, боробулуоха.)

электрическэй конденсатор (диэлектригинэн быыһаммыт икки эбэтэр хас да электродтартан оноһуллар дэтээл. Э. к. электрическэй иитиини мунньар хаачыстыбалаах, сыаптан араардаахха иитиитин сүтэрбэт уратылаах.)

электрическэй ботуруон (-электрическэй лаампаны эрийэн киллэрэр олох. Э б. лаампаны электрическэй сыапка холбуур.)

электричествоны уларытан холбооччук (электрическэй сүүрээни атын сыапка уларытан холбуурга уонна араарарга аналлаах оҥоһук (уруубунньук (рубильник), хаалаах (пакетный) араарынньык, контроллердар, тумблердар уо. д. а.).)

электрическэй боруобат (биир, сороҕор хас даҕаны бэйэ-бэйэлэригэр эриллибит сыгынньах эбэтэр бурүөһүниээх электрическэй аһараач-чьпстартан оноһуллубут боробулуоха. Э. б. үксүн алтан-таи, тумпаалтан (алюминиевый сплав), сэдэхтик ыстаал-тан оноһуллар.)

электричествоны ту-руктааччы (электрическэй сыапка сүүрээн сөптөөх күүрүүтүн, кыамтатын эбэтэр күуһүн уларыппакка биир таһымна тутар оноһук (аппараат).)

электрическэй сүүрээн (иитиилээх өлүүскэлэр (иллэҥ электроннар) боруобат эбэтэр электролит устун биир хайысханан хамсааһыннара. Итин-ник хамсааһын бүтэй сыапка эрэ үөскүүр.)

электрическэй сунуур (икки эбэтэр онтон да элбэх утахтаах, бүрүеһүннээх (тус-туспа уонна уопсай) имигэс боруобат. 220 В диэри дьиэ иһинээҕи электрическэй сити ми тардарга уонна күннээҕи олоххо-дьаһахха туһаныллар прибордарга, тэриллэргэ тут-туллар.)

прил
электрическэй

прил. электрическэй, электричество; электрическая энергия электричество күүһэ; электрический свет электричество-сырдыга.

электрическэй потенциал (физическэй кэриҥ. Электрическэй хонуу ханнык эмэ туочукатыгар Э. п. онно баар биирдэм эбил иитии (единичный положительный заряд) эниэргийэтигэр тэн. Э. п. вольтанан кэмнэнэр.)

электро-эниэргийэ ааҕар (электрическэй эниэргийэ ороскуоттаныытын ааҕан сууммалаан иһэр прибор.)

электрическэй хамсатааччы (электрическэй күүһү механическайга кубулутар массыына. Э. х. бастайааннай уонна уларыйыылаах сүүрээн хамсатааччылары-гар арахсар, кыамтата Вт сорҕотутган хас эмэ МВт-ка тиийэр.)