сущ
дьыбаан

м. дьыбаан.

ж. кушетка (өйөнөрө суох кыра дьыбаан).

ж. тахта (вйөнөрө суох кэтит дьыбаан).

ж. 1. уменьш.-ласк. от спина; 2. (стула, дивана и т. п.) өйөнөр; спинка дивана дьыбаан өйөнөрө; 3. (часть одежды) ке-ҕүс, таҥас көхсө.

сов. что (төкүнүтэн) киллэр, теку нүт; закатить телегу во двор тэлиэгэни тиэргэҥҥэ киллэр; закатить мяч под диван мээчиги дьыбаан анныгар төкүнүт; # закатить пощёчину разг. сыҥааҕын тыаһат; закатить пир горой уйгу быйаҥ малааһынна тэрий; закатить глаза хараххын үрүҥүнэн көр.

сов. 1. (скользя спуститься) халтарыйан түс, халты тэбинэн түс; 2. (быстро сойти) ньылбы ыстан, ньылбырыс гын, сыыллан түс; соскользнуть с дивана дьыбаан-тан ньылбырыс гын; 3. (упасть) халты бар, ньылбырыйан түс, (мүлчү баран) түс; книга соскользнула на пол кинигэ, мүлчү баран, сиргэ түстэ.

1) опираться на кого-что-л., прислоняться к кому-чему-л.; облокачиваться на что-л.; дьыбаан сыттыгар өйөн = облокотиться на подушку дивана; таиахха өйөнөн тур = стоять, опираясь на посох; истиэнэҕэ өйөн = прислониться к стене; 2) перен. опираться на кого-что-л.; получать поддержку от кого-чего-л.; мунньах уурааҕар өйөн = опираться на постановление собрания; ср. тирэҕир =.

сов. 1. (төкүнүйэн) киир, төкүнүй; мяч закатился под диван мээчик дьыбаан анныгар төкүнүйдэ; 2. (о небесных светилах) киир; солнце закатилось күн киирдэ; 3. перен. кэҕин, кэхтэргэ бар, тиһэх күҥҥэр тиий; слава его закатилась албан аата кэхтэргэ барда; # закатиться смехом күлэн алларастаа; закатиться кашлем сөтөллөн иэрий; закатиться плачем ытаан хараҕыҥ уутунан суун.

ж. I. (остов) олох; деревянная основа дивана дьыбаан мас олоҕо; 2. перен. төрүт, олох; принять за основу төрдүнэн ыл; на основе олохтонон; лежать в основе төрүт буол; 3. основы мн. (главные положения) төрүт; основы марксизма-ленинизма марксизм-ленинизм төрүттэрэ; 4. текст, төрүт сап (танас уһаты саба); 5. грам. олох; выделить основу в слове тыл олоҕун араар.