несов. см. защитить; защищать подсудимого буруйданааччыны көмүскээ.

1) закрывать, заслонять; былыт күнү хаххалаата облако заслонило солнце; 2) укрывать, защищать; тыалтан хаххалаа = защитить от ветра.

сов., ограждать несов. 1. что (обнести оградой) күрүөлээ, быыһаа; 2. кого-что, перен. (защитить) быыһаа, көмүскээ; оградить от лишних хлопот хос түбүктэн быыһаа.

заступник; всегда готовый защитить кого-л.; көмүскэс сүрэхтээх күнүм дьонноро фольк. люди солнечного мира с чуткими сердцами заступников (т. е. люди нашего племени, рода; люди земли).

сов. 1. (некоторое время) тура түс; 2. за кого-что (защитить) тур, көмүскээ; постоять за родину ийэ дойду иннигэр тур; 3. постой, постойте повел, бэйи эрэ, бэйиҥ эрэ; постойте, я сейчас вспомню! бэйиҥ эрэ, мин билигин өйдүөм!; # мы не постоим за ценой биһиги сыанатын кэрэйиэхпит суоҕа.

ж. 1. (по гл. защитить) кемүскээ-һин; защита мира эйэни көмүскээһин; 2. (по гл. защититься) көмүскэнии; в защиту себя бэйэ көмүскэниитигэр, бэйэни көмүскэнэн; 3. (то, что защищает) көмүскэл; противотанковая защита танканы утары көмүскэл; 4. юр. көмүскээччи; возражения защиты көмүскээччи утарыылара; 5. собир. спорт, көмүскээччилэр; прекрасная игра защиты көмүскээччилэр бэртээхэй оонньуулара; # взять под свою защиту көмүскэлгэр ыл, көмүскээ.