м. коллекционер, коллекция мунньааччы.

прил. дэҥҥэ кестер, баар соҕотох; уникальное произведение искусства искусство дэҥҥэ көстөр айымньыта; уникальная коллекция дэҥҥэ көстөр коллекция.

ж. 1. лаах; 2. эмали мн. (изделия) эмаль, лаах оҥоһук; коллекция эмалей эмаль коллекцията; 3. анат. тиис лааҕа.

м. гербарий (хатарыллыбыт үүнээйилэр коллекциялара).

с. 1. (коллекция) хомуур; собрание древних монет былыргы манньыаттар хомуурдара; 2. (заседание) мунньах; 3. (выборный орган) мунньах; учредительное собрание уч-редительнай мунньах; 4. (встреча) түмсүү, мустуу.

м. филателизм (почтовой уонна гербовой мааркалар, кумааҕы харчылар коллекцияларын мунньуу).

м. 1. (действие) талыы, сүүмэрдээһин; подбор меха түүлээҕи талыы; 2. (коллекция, ассортимент) талыы, хомуур; подбор интересных картин интэриэһинэй хартыыналар талыылара; 3. (состав) сүүмэрдэнии; удачный подбор работников үлэһиттэр табыллыбыт сүүмэрдэниилэрэ; 4. (сочетание) дьүөрэлэһиннэрии; подбор красок кырааскалар дьүөрэлэһиилэрэ; # как на подбор талбыт курду к (бары биирдэр).

сов. 1. (сойтись, сосредоточиться) муһун, түмүс; в классе собрались все ученики кылааска үөрэнээччилэр бары муһуннулар; 2. (напр. о совещании) муһун; собрался военный совет байыаннай совет муһунна; 3. (скопиться) муһун, мунньулун; здесь собралась вода манна уу мустубут; 4. (о дожде и т. п.) таҕыс, буол; к вечеру собралась гроза киэһэ этиҥнээх ардах буолбута; 5. (составиться, набраться) мунньулун; собралась ценная коллекция картин хартыына сыаналаах кол- ' лекцията мунньулунна; 6. (приготовиться) хомун, тэрин, оҥоһун; собраться в дорогу суолга хомун; собраться ехать домой дьиэ- ' лииргэ оҥоһун; 7. (решиться) санан, быһаарын; он собрался жениться кини ойох ыларга сананна; 8. (сжаться, сморщиться) түүрүлүн, мыччыһын; 9. с чем түмүн, мунньун, булун; собраться с силами күүскүн түмүн; собраться с мыслями өйгүн-санааҕын булун; собраться с духом санааҕын түмүн.

сов. что 1. (поставить рядом или в одно место) туруортаа, уурталаа, биир-гэ уур; составить стулья в угол устууллары муннукка туруортаа; 2. (создать, соединив части) оҥор; составить словарь тылдьытта оҥор; составить уравнение тэҥнэбиллэ оҥор; 3. (образовать, сформировать) тзрий; составить хор хорда тэрий; 4. (собрать) хомуй, мус; составить коллекцию марок мааркалар коллекцияларын мус; 5. перен. (добиться) оҥоһун, ситис; составить себе имя бэйэҕэр аатта-суолла ситис; 6. (создать мнение и т. п.) оҥоһун, үөскэтин; составить себе представление о ком-л. ким эмэ туһунан бэйэҕэр өйдөбүллэ оҥоһун; 7. (явиться чем-л.) буол; составить чьё-л. счастье ким эмэ дьоло буол; 8. (переставить сверху вниз) түһэр, аллара уур; составить цветы с подоконника на пол сибэккилэри түннүк сэҥийэтиттэн муостаҕа түһэр.

сов. кого-что 1. (увезти, отвезти) тиэйэн таһаар, таһаар; вывезти на лето детей из города сайын оҕолору куораттан тыаҕа таһаар; вывезти товар за границу табаары омук сиригэр таһаар; 2. (привезти, доставить куда-л.) тиэйэн аҕал; таһаар; я вывез много коллекций с Алтая Алтайтан мин элбэх коллекцияны тиэйэн аҕалбытым; вывезти овощи на рынок оҕоруот аһын рынокка таһаар.