күүһүрдүү, улаатыннарыы

прил. күүһүрдүү; восклицательное предложение грам. күүһүрдүү этии; восклицательный знак күүһүрдүү бэлиэтэ.

с. 1. (по гл. усилить) күүһүрдүү; 2. (по гл. усилиться) күүһүрүү.

сыгынаалы күүһүрдүү, улаатыннарыы (сыгынаал көрүнүн уларыппакка эрэ күүрүүтүтүн улаатыыннарыы. Тастын электрическэй күүс суотугар оҥоһуллар.)

м. 1. (ударение) охсуу (куолаһы күүһүрдүү); поставить акцент охсуута оҥор; 2. акцент (атын омук эбэтэр диалект киһитэ тыл дорҕооннорун атын соҕустук этэн сака-рыыта); говорить с акцентом акценнаан саҥар; # делать акцент на чём-л. тугу эмэ ордук бэлиэтээ, ордук болҕомтону уур.

частица
күүһүрдүүгэ туттуллар. Кто же сделал? - Ким оҥордоҕой?

м. в разн. знач. бэлиэ; фабричный знак фабрика бэлиэтэ; условный знак болдьохтоох бэлиэ; восклицательный знак күүһүрдүү бэлиэтэ; знаки препинания сурук бэлиэлэрэ; знаки различия соло бэлиэлэрэ; делать знаки рукой илиигинэн бэлиэтэ биллэр; оказывать знаки внимания болҕомто бэлиэтин биллэр; # добрый знак үтүө билгэ; печатный знак полигр. бэчээтинэй знак; денежный знак кумааҕы харчы; знак почтовой оплаты почта маарката; орден "Знак почёта" "Бочуот знага" орден.

II частица 1. усил. субу, дьэ, оттон, =рыый, =ыый (арыт куолас уларыйыытынан бэриллэр); говорите же! саҥарыый!; мы поедем сегодня же биһиги субу бүгүн барыахпыт; ведь выдумал же ты! дьэ өйдөөн таһаар-быккын дии!; когда же будете готовы? дьэ хаһан эн бэлэм буолаҕын?; 2. после нареч. и мест, сол, эмиэ (сороҕор атын күүһүрдүү бэлиэлэринэн бэриллэр); тот же сол; такой же эмиэ оннук; здесь же эмиэ манна, саманна.

сов. что улаатыннар, күүһүрт; усугубить внимание болҕомтону күүһүрт.

сов. что күүһүрт, күүһүрдэн биэр; усилить наблюдение кэтээн көрүүнү күүһүрт.