1) чабыргах (якутская скороговорка); чабырҕахта эт = произнести чабыргах; 2) перен. многословие; үгүс чабыр-ҕаҕа суох кэпсээтэ он рассказывал немногословно.

невкусный; сымсах ас невкусная пища; топпукка сыа да сымсах погов. сытому и жир безвкусен; үгүс тыл сымсах погов. многословие претит (букв. невкусно); сымсах от непитательная трава.

1) выступать с чабыргахом (см. чабырҕах ); 2) перен. многословить, пустословить; кини наһаа чабырҕахтаан салгытта он надоел своим неумеренным многословием.

I 1. новый || новое; саҥа дьиэ новый дом; саҥа олох новая жизнь; Саҥа дьыл Новый год; саҥаны олохтоо = внедрять новое; 2. нареч. 1) вновь, снова; саҥа оҥор = делать что-л. вновь, снова; 2) только что; впервые; саҥа кэллим я пришёл только что; кини куораты саҥа көрдө он увидел город впервые # саҥа төрөөбүт оҕо новорождённый; ый саҥата см. ый .
II 1) голос || голосовой; дьон саҥалара иһиллэр слышны голоса людей; көтөр-сүүрэр саҥата голоса животных; 2) речь; киһи (саҥарар ) саҥата человеческая речь; саҥатыттан маппыт он лишился дара речи (от страха, болезни); саҥатын хоһооно иһиллибэт смысл его речи не понятен; 3) перен. болтовня, многословие; кини саҥатыттан салтым мне надоела его болтовня # саҥа аллайыы грам. междометие; саҥа гын = разг. укорять; осуждать; саҥа таһааран ытаа = рыдать; плакать навзрыд.

ж. 1. в разн. знач. уу; питьевая Еода иһэр уу; минеральная вода минеральнай уу; фруктовая вода фруктовай уу; 2. воды мн. (целебные источники) уу (эмтээх уу); минеральные воды минеральнай уу, эмтээх минеральнай уу; 3. перен. (многословие) уу-хаар, уу-хаар тыл; в статье много воды ыстатыйаҕа уу-хаар тыла элбэх; 4. воды мн. (реки, озёра и т. п.) уу, уулар; леса и воды тыалар уонна уулар; 5. воды мн. (потоки, струи) уулар, сүүрээннэр; весенние воды сааскы уулар; 6. (чистота драгоценного камня) уута, ырааһа (күндү тааска); бриллиант чистейшей воды олус ыраас уулаах бриллиант; # толочь воду в ступе кэлиигэ ууну кэп (солуута суоҕунан дьарыктан); их водой не разольёшь икки ардыларынан уу тохтубат (улахан доҕордуу дьон); как в воду опущенный үүтүн тохпут оҕо курдук (санаарҕаабыт, санньыйбыт); с него как с гуся вода хаас ууга илийбэтин кэриэтэ (туги да диэбиккэ кыһаммат); он воды не замутит кини ууну да аймаабат киһи, сытар ынаҕы туруорбат киһи; выйти сухим из воды ууттан кураанах таҕыс (буруйтан, сэмэттэн куот); тише воды, ниже травы погов. уутааҕар чуумпу, оттооҕор намчы буол (наһаа сэмэй); много воды утекло элбэх хаар уулан ааста.