м. мүһэ, буут, сарын (сибиинньэ, бараан этигэр); копчёный окорок ыыһаммыт мүһэ.

нареч. (заботливо, внимательно) иэйэн, кыһанан-мүһэнэн, сайаҕастык; любовно относиться к чему-л. туохха эмэ иэйэн сыһыаннас.

ж. 1. (доля целого) сорох, ирээт; часть долга иэс сороҕо; получил свою часть чего-л. бэйэм ирээппин ыллым; 2. (организма, механизма и т. п.) чаас, миэстэ, мүһэ; запасная часть саппаас чаас; части тела киһи миэстэлэрэ; 3. (раздел) чаас; повесть в семи частях сэттэ чаастаах сэһэн; критическая часть выступления этии критическэй чааһа; 4. (отдел учреждения) чаас; санитарная часть санитарнай чаас; учебная часть үөрэх чааһа; 5. (войсковая единица) чаас; пехотные части пехота чаастара; # части речи грам. саҥа чаастара; части света свет чаастара; большей частью или по большей части үгүс өттүгэр, уксугэр; по части чего-л. туох эмэ өттүнэн; он знаток по этой части кини ити өттүн билэр киһи; это не по моей части бу мин билбэт суолум (быһаарбат дьыалам); рвут на части разг. аҥарданар буоллар аҥардыах курдуктар (олох иллэҥнээбэттэр).

сов. 1. что (загрязнить копотью) тордоо, хоруотаа, тордоҕурт; 2. что (копчением приготовить) ыыһаа, ситэ ыыһаа; прокоптить окорок сибиинньэ мүһэтин ситэ ыыһаа; 3. (коптить какое-то время) буруолаан таҕыс, ыыһаан такыс.

ж. суобас; человек с чистой совестью ыраас суобастаах киһи; # свобода совести суобас көҥүлэ (ханнык баҕарар итэҕэли итэҕэйии эбэтэр олох итэҕэйбэт буолуу кө-нүлэ); на совесть 1) (хорошо) үтүө суобастаахтык; 2) (полагаясь на честность) ыраас суобаска, суобаска эрэнэн; по чистой совести ис сүрэхтэн, үтүө санаанан; по совести сказать или по совести говоря аһаҕастык, ис сүрэхтэн эттэххэ; не за страх, а за совесть суобаһынан, кыһанан-мүһэнэн туран.