бэйэтэ нүөлсүтэр систиэмэ (электрическэй ситимнэ холбуур-араарар аптамааттарынан холбоммут сири нүөлсүтүү сайдан иһэр сана көрүнэ. Үүнээйи үүнэр буоругар сиигэ аҕыйаатаҕына ону кэмнии, көрдөрө турар оҥоһуктар (датчики) сыгынаалларынан уу хачайдыыр носу оста р, ардахтатар аппарааттар (дождеватели) бэйэлэрэ туран эрэ үлэлээбитинэн бараллар, бааһына (ходуһа) буорун сиигэ сөптөөх иуормаҕа тиийдэҕинэ тохтууллар.)

бүддьүөт тиһигэ

автомобиль, трактор ыллыга (автомобиль, трактор биир сүрүҥҥэ олордуллубут көлөһөлөрүн, тиһиликтэрин икки ардыла-рын ырааҕа. Инники уонна кэнники паара көлөһөлөр икки ардылара тус-туһунан буолуон эмиэ сөп.)

трактор тардар күүһүн туһаныы коэффициена (трактор тардар күүһүн көдьүүстээхтик туһаньшны көрдөрөр сыыппара, состоруллар массыыналар, тэриллэр утарсыыларын трактор тардар мунутуур күүһүгэр түнэтэн быһаарыллар.)

мажоритарной быыбардыыр тиһик

муниципальнай быраап ааҕын тиһигэ

үбү хонтуруоллуур муниципальнай тиһик

тыа хаһаайыстыбатын иилиллэр массыыната (трактор иннигэр эбэтэр кэннигэр быстах таныллар (олордуллар) тыа хаһаайыстыбатын ханнык эмэ чопчу үлэтин толорор массыына.)

трактор холбонор систиэмэтэ (трактор гидравлическай механизма. Тыа хаһаайыстыбатын массыынатын холбонорго, салайарга итиэннэ массыына үлэлиир чааһын үөһэ-аллараа хал-баҥнатарга аналлаах уонна буору сөп дириннээхтик таҥастыыры хааччыйар.)

холбоһуктаах электрическэй ситим, электрическэй эниэргийэ холбоһуктаах систиэмэтэ (электрическэй ыстаансыйалар электричествоны биэрии биир тиһик ситимигэр холбоммуттара.)

нүөлсүтэр систиэмэ (аналлаах гидротехническэй тутуулардаах, ханааллардаах (хоруулардаах), носуостуур ыстаансыйалаах, уу сүүрэр турбалардаах, ууну ыстарар тэриллэрдээх, анал суоллаах-иистээх, атын даҕаны тутуулардаах балайда киэн сир балаһата (территория). Кэлин кэмнэ ууну кэмчилээһининэн сибээстээн ханааллары уу суон турбаларынан солбуйуу кэниир.)

дьүөрэлээх быыбардыыр тиһик

муҥутуур куолаһы ылыы тиһигэ

бэйэтэ салайар систиэмэ (электрическэй массыыналар, тэриллэр киһи быһаччы кыттыыта суох салаллан үлэлиил-лэрин хааччыйар оноһуу.)

коммунальной инфраструктура тиһигэ

массыыналар систиэмэлэрэ (тыа хаһаайыстыбатын кэлимник механизациялыырга мас-сыыналары хаһаайыстыба салааларынан, үүннэриллэр культураларынан эҥин көрөн аттаран туруоруу (набор). М. с. сири танастааһын, сиэмэни ыһыы, олордуу, үүнүүнү хомуйуу, хомуур кэнниттэн бааһынаны оҥоруу курдук үлэ көрүннэрин барытын хабар гына бөлөхтөөн аттарыллар.)

муниципальнай быраап аакталарын тиһигэ

хамсаабат баайга-дуолга быраабы сурукка киллэрии тиһигэ

булкаас быыбардыыр тиһик

трактор тардар ыйаа-һына (трактор төһө ыараханы соһор кыахтааҕа. Тиһиликтээх Т. т. ы. бэйэтин ыйааһыныгар, оттон көлөһөлөөх трактор киэнэ сүрүн (кэннэки) көлоһөҕө тиксэр ыйааһыныгар тэҥнэһэр.)

электрическэй эниэргийэлээх систиэмэ (электрическэй эниэргийэни туһанааччыга тиэрдэр ситимнэр көмөлөрүнэн холбоммут электрическэй ыстаансыйалар бөлөхтөрө.)

дизеллээх трактор (убаҕас уматыгынан улэлиир дизель хамсатааччылаах трактор. Д. т. уматыгын сыаната чэпчэки, баһаартан куттала кыра.)

прил. иилии, иэччэххэ олордуу; навесная дверь иэччэххэ олордуу аан.

арыттыыр трактор (кирээдэнэн олордуллар культуралар кирээдэлэрин икки ардын танастыыр массыына.)

м. трактор.

сыбааркалыыр трактор (бэйэтэ хаамар (самоходная) тэлиэскэҕэ (тележка) олор-дуллубут, электрическэй дуга уотунан сыбааркалыыр аппараат.)

трактор || тракторный; көлүөһэ трактор колёсный трактор; гусеничнай трактор гусеничный трактор; трактор завода тракторный завод; тракторынан сири хорут = вспахать землю трактором.