м. 1. физ., тех потенциал (ханнык эмэ точкаҕа электричество эбэтэр магнит туругун көрдөрөр кэриҥ); 2. перен. потенциал, кыах; военный потенциал байыаннай кыах. 3. ис кыах, ыча у мальчика неплохой потенциал уол ычата улахан

приставка, суолтатынан аат тылы, даҕааһын ааты үөскэтиигэ туттуллар уонна бэлиэтиир: 1) тыл суолтатыгар олох утары өйдөбүлү, хол. недруг өстөөх; невысокий үрдүгэ суох, намыһах; 2) тылга этиллэр бэлиэ, хаачыстыба олус улахана суоҕун, мөлтөҕүн ыйар утары өйдөбүлү, хол. невнимательный болҕомтото суох (ситэ болҕомтото суох); неплохой куһаҕана суох (оччо куһаҕана суох); 3) тыл бэлиэтиир өйдөбүлэ суоҕун, хол. неприязнь сөбүлээбэт быһыы, абааһы көрүү; нечестный чиэһинэйэ суох.

сов. 1. (откуда-л.) таҕыс; выйти из комнаты хостон таҕыс; 2. перен. (выбыть, покинуть что-л.) таҕыс; выйти из игры оонньууттан таҕыс; выйти из больницы балыыһаттан таҕыс; 3. (прийти куда-л.) таҕыс; она вышла на сцену кини сценаҕа таҕыста; выйти к реке өрүскэ таҕыс; 4. (отправиться куда-л.) таҕыс, бар; выйти на прогулку дьаарбайа таҕыс; выйти на охоту бултуу бар; 5. из чего, из-под чего (из какого-л. состояния, положения) таҕыс, уурай; выйти из терпения тулуургуттан таҕыс; выйти из повиновения бас бэринэртэн уурай; 6. (быть изданным) таҕыс; вышел первый номер журнала сурунаал маҥнайгы нүөмэрэ таҕыста; 7. (стать, получиться) таҕыс, буол; из него выйдет хороший врач киниттэн үчугэй врач тахсыа; портрет вышел неплохой куһаҕана суох мэтириэт таҕыста; 8. (произойти) таҕыс; отсюда и вышли все недоразумения сыыһа өйдөһүү барыта онтон таҕыста; 9. из кого-чего (произойти откуда-л.) таҕыс, төрүттэн; он вышел из народа кини норуоттан тахсыбыта; # выйти из употребления туттуллубат буол; выйти из положения балаһыанньаттан таҕыс, куотар суолу буЛ; выйти из себя ыга кыыһыр; выйти из головы (или из памяти) умнуллан хаал; выйти из берегов биэрэгиҥ таһынан бар, угуттаа; выйти из-под пера сурулун; выйти в люди киһи буол.

1. 1) нет (отрицание); суох , бүгүн кэлбэппин нет, сегодня я не приду; 2) частица нет, не имеется; отсутствует; суох баар икки ардынан ни да ни нет; өйгө да суох и в помине нет; и в уме не было ; суох гын = свести на нет; суох буол = а) сойти на нет; б) эвф. умереть, скончаться; суох аата соҕотох нет так нет; куһаҕан үчүгэйэ суох буолбат посл. нет худа без добра; куһаҕана суох неплохой; бэрдэ суох неважный; сириксэнэ суох неразборчивый; элэккэиэ суох угрюмый, необщительный; 3) частица, образует отриц. ф. имени обладания на =лаах не имеющий, не обладающий; без=: атаҕа суох безногий; хромой; илиитэ суох безрукий; тыла суох немой; глухонемой; хараҕа суох слепой; безглазый; 4) образует отриц. ф. гл.: барыа суох он не пойдёт; бүтэриэхтэрэ суох они не закончат; эйиэхэ биэрэрим суох я тебе не должен; 2. в знач. сущ. отсутствие, неимение, отсутствующее, несуществующее; суоҕу суоруоҥ дуо см. суор = # онто (да) суох выражает согласие с собеседником, одобрение его слов и так, без того уже; в самом деле, действительно; онто да суох ыалдьан нэһиилэ сылдьабын и без того я болен и едва хожу; эчи (или эчикийэ) суох нет, нет (усиленное отрицание, употр. обычно в диалоге); саас кустуугун дуо ? — Эчикийэ суох ! поедешь весной охотиться на уток?—Нет, нет (что ты)!