нести свой воды, течь; өрүс сүүрдэр река течёт; ср. сүүр= 2, сүүрүгүр=. сүүрдэс = совм.-взаимн. от сүүрдээ=. сүүрдэт = побуд. от сүүр=. сүүрдээ = чистить, очищать решетом; ойбону сүүрдээ = выбрать лёд из проруби решетом.

1) решето (к-рым черпают из проруби битый лёд); 2) черпак (для вынимания рыбы из котла); биирдии сүүр собоҕо тигистибит нам досталось по одному черпаку карасей.

1) бегать; бежать; түргэнник сүүр = бежать быстрее; куота сүүр = убежать, забежать вперёд; хоско сүүрэн киир = вбежать в комнату; дьиэттэн сүүрэн таҕыс = выбежать из дбма; атаҕа суох сүүрэр загадка без ног, а бежит (өрүс река); 2) течь, струиться; уу сүүрэр вода течёт; муннум хаана сүүрдэ из носу у меня потекла кровь; кини хараҕын уута сүүрэр у него текут слёзы; ср. сүүрүгүр=, сүүрдэр= # илин-кэлин сүүр = проявлять чрезмерную угодливость, лицемерить; сүүрэр атахтаах четвероногие животные; сыҥааҕым уута сүүрэр у меня слюнки текут.

побуд. от сүүр= 1): атынан сүүрт = скакать на коне; 2) перен. цедить, процеживать; үүтү маарыланан сүүрт = процедить молоко через марлю # дьаамна сүүрт = уст. а) развозить почту (по населённым пунктам); б) прост, страдать поносом.

v. to run; көтөр-сүүрэр n. animals, animal kingdom, Animalia ; сүүрээн, сүүрүк n. current, flow; сүүрүүк a. disposed to run