с. 1. уруулуу буолуу, уруулаһыы; быть в родстве уруулуу буол; 2. (близость, общность) уруулуу буолуу, биир төрүттээх буолуу, чугастыы буолуу.

сов. уруулас.

побуд. от уруулас = породнить кого-л. с кем-л.

несов. 1. (вступать в отношения родства) уруулас; 2. (сближаться) чугаһас.

родственный || по-родственному; уруулуу сыһыан родственные отношения; уруулуу дьон родственники.

прил. 1. (ровный) көнө, быһа, быһа барар; прямая линия көнө сурааһын; прямая дорога быһа суол; 2. (гладкий) көнө, будьур-хайа суох; прямые волосы көнө баттах; 3. ж.-д. (беспересадочный) быһа, быһа сырыылаах (аара тохтообот); прямое сообщение быһа сылдьыһыы; поезд прямого сообщения быһа сырыылаах поезд; 4. (непосредственный) быһаччы; это его прямая обязанность бу кини быһаччы эбээһинэһэ; 5. (правдивый) көнө, судургу; прямой человек көнө киһи; прямой ответ көнө эппиэт; 6. (явный, открытый) көстөн турар, илэ, аһаҕас; прямой обман көстөн турар албыннааһын; 7. мат. көнө; прямой угол көнө муннук; 8. в знач. сущ. прямая ж. мат. көнө, көнө сурааһын; провести прямую көнөтө тарт; # прямая речь грам. сирэй саҥа; прямое дополнение грам. көнө толоруу; в прямом смысле слова тыл тустаах өйдөбүлүнэн; прямая линия родства быһаччы утумнаах уруулаһыы; прямая кишка анат. көнө оһоҕос; прямое попадание быһаччы табыы (снаряд, мина, бомба сыалга чопчу түһүүтэ).

прил. 1. уруулуу, аймахтыы; родственные отношения уруулуу сыһыаннар; 2. (сходный; общий по происхождению) уруулуу, биир төрүттээх; родственные языки уруулуу тыллар; 3. (сердечный) хаан уруу курдук, чугас.

сущ
коллекция (уруулуу предметтэри наардаан мунньуу)

мн. тюрдар (хол. казахтар, узбектар, киргизтэр, татардар, сахалар уо.д.а. киирсэр уруулуу тыллаах норуоттар бөлөхтөрө).

с. 1. (семья) кэргэн, дьиэ кэргэн, ыал; отец семейства дьиэ кэргэн аҕата, ыал аҕата; 2. биол. кэргэн (бэйэ-бэйэлэршптэн чугас хас да уруулуу уус бөлөҕө); семейство кошачьих куоскатыҥылар кэргэннэрэ.