леший, бес, чёрт; илиэһэй күүстээҕэ фольк. сильнейший из леших; илиэһэй уола ! разг. бран. чёртов сын!

прил. 1. албын, үөннээх; лукавый человек албын киһи; 2. (задорный) үөннээх, тэбэнэттээх, дьиибэлээх; 3. в знач. сущ. м., прост, (бес, дьявол) абааһы.

(безъя, бес=) приставка, суолтатынан үөскэтэр: 1) туох эмэ суоҕун бэлиэтиир даҕааһын ааты, хол. безвоздушный салгына суох; 2) туох эмэ суоҕун эбэтэр итэҕэһин бэлиэтиир аат тылы, хол. безлесье ойуур суоҕа, ойуура суох сир; безветрие тыал суоҕа, чуумпу.

мн. см. нёбо; превозносить до небес халлааҥҥа тиийэ арбаа.

сов. кого-что өрө таһаар, хайҕаа, наһаа хайҕаа, арбаа; вознести кого-л. до небес кими эмэ халлааҥҥа тиэрдэ хайҕаа.

л. 1. (бес, дьявол) абааһы; 2. бран. абааһы, илиэһэй; # чёрт возьми! или чёрт побери! абааһы!, абааһы баара!; к чёрту! (послать, бросить и т. п.) сах сиэтин!, үөдэн тастын!; иди к чёрту! киэр бар!; до чёрта абааһы курдук элбэх; это ни к чёрту не годится бу туохха да наадата суох; чёрта с два! оннук эрэ буолбатах!; сам чёрт ногу сломит абааһы да иҥнэн охтор иэдээнэ (туох да бэрээдэк суох); чем чёрт не шутит! абааһы туохха тиэрдибэтэ баарай!, туох буолбата баарай!; чёрт знает что! тугун сах билэр!; жить у чёрта на куличках үөдэн түгэҕэр олор!; ни богу свечка, ни чёрту кочерга погов. таҥараҕа да чүмэчи, абааһыга да үөттүрэх буолбатах.