прил. биир бириэмэлээх, тэҥҥэ буолар, сэргэ буолар; одновременные события биир бириэмэлээх событиелар.

прил. элес, кылгас бириэмэлээх; мимолётная встреча элес көрсүһүү.

мн. (ед. овощ м.) оҕоруот аһа; # всякому овощу своё время поел, туох ханнык бэйэтэ бириэмэлээх.

м. тайм, түһүмэх (спортивной оонньуу, хол. бокс, быһыллыбыт бириэмэлээх сороҕо, аҥара).

холбуу тыллар бастакы чаастара, суолтатынан "араас", "атын-атын", "тус--туспа" диэн тылларга сөп түбэһэр, хол. разносторонний араас өрүттээх; разновысокий атын-атын үрдүктээх; разновременный тус--туспа бириэмэлээх.

II несов. 1. чем (иметь в своём распоряжении) лаах буол; располагать свободным временем иллэҥ бириэмэлээх буол; 2. *к чему (развивать склонность к чему-л.) дьүөрэлээх буол, оҥор, тарт; обстановка располагает ко сну быһыы-майгы утуйарга дьүөрэлээх.

механическай күүрүү (тас дьайыыттан массыына, тутуу элэмиэннэрин (өһүө, баҕана араас), эттик ис өттүгэр үескүүр күүс (кг/кв.см кэмнэнэр). М. к. көрүнэ элбэх. Холобур, тобох (остаточное), алдьатар, кылгас бириэмэлээх М. к., өҕүллүү, ууннары тардыы, ыга баттааһын о. д. а. М. к-тэ.)