несов. см. взойти.

несов. см. превзойти.

в разн. знач. кафедра; химия кафедрата кафедра химии; кафедраҕа таҕыс = взойти на кафедру; кафедраны салай = руководить кафедрой.

прил. превентивнэй, тоһуур (эрдэттэн тоһуйа оҥоһуллар); превентивная прививка тоһуур быһыы; # превентивная война превентивнэй сэрии, тоһуур сэрии (утары өрүт сэриинэн түһэрин эрдэттэн тоһуйа диэн ааттаан агрессия оҥоруу). превзойти сов. кого-что аһара түс, орт, таһынал буол; превзойти всех барыларыттан орт; превзойти все ожидания күүппүтү таһынан буол; # превзойти самого себя хаһан да оҥорботоххун оҥор.

виднеться, показываться ровными рядами (о мелких зубах, ростках зелени); бурдукпут бытыгыраабыт хлеба взошли.

распространять яркий свет, сиять; күн сандааран таҕыста сияя взошло солнце; хараҥаҕа уот сандаарда в темноте вспыхнул огонь.

сов. 1. что (скрыть) күлүктээ, бүөлээ; тучи затмили всё нёбо халлааны барытын былыттар бүөлээтилэр; 2. кого-что, перен. (превзойти) күлүктээ, күлүгүрт; затмить чью-л. славу ким эмэ албан аатын кулу ктээ.

сов., превышать несов. что I. (превзойти норму) аһар, ааһа бар, орт; превысить годовой план сыллааҕы былааны аһар; 2. (выйти за пределы прав) наһаалаа, наһаа түһэн тутун, үрдэтин; превысить свою власть былааскын үрдэтин.

образн. 1) показываться выпуклой стороной; выпячиваться; дьэбиннээх кэлтэгэй күн былтайан таҕыста взошло ржавое, щербатое, выпуклое солнце; 2) выпячиваться, выпирать (о лице, щеке).

жаворонок; күөрэгэй ырыата пение жаворонка; күммүт тахсыа , күөрэгэйбит ыллыа погов. солнце наше взойдёт, жаворонок наш запоёт (соотв. и на нашей улице будет праздник).