вредный; доруобуйаҕа буортулаах вредный для здоровья.

1) имеющий увечье, травму; с... увечьем, с... травмой; травмированный; 2) вредный, смертоносный; оһоллоох уһун субуйа батас длинная смертоносная пальма (эпитет древнего холодного боевого оружия у якутов).

прил. 1. (слабый, больной^ ыарыһах, ыалдьыбыт, аһааҕырбыт; нездо- ровыи вид ыалдьыбыт көрүҥ; 2. (вредный для здоровья) буортулаах; нездоровый климат буортулаах климат; 3. перен. сөбө суох, үчүгэйэ суох; нездоровое отношение к критике критикаҕа себе суох сыһыаннаһыы; нездоровая обстановка үчүгэйэ суох быһыы-майгы.

I. нареч. буортулаахтык; курение вредно действует на организм табаҕы тардыы киһи этигэр-хааныгар буортулаахтык дьайар; 2. в знач. сказ. безл. буортулаах; это вредно для здоровья бу доруобуйаҕа буортулаах.

1. буортута; вредность курения табахтааһын буортута; 2. (вредные условия работы) буортулааҕа, буортулаах усулур-буйа.

редко вредное действие чего-л.; вредно действующий элемент в составе чего-л.; тымныы уу кимиэлэ оҕуста он простудился в холодной воде.

м. 1. (действие) бүк тутуу, өҕүлүннэрии, иэҕии; 2. (линия изгиба) бүк тутар сир; 3. перен. (вредная крайность) токурутуу, наһаа түһүү.

с. 1. (по гл. испарить) паардытыы, көтүтүү; 2. (по гл. испариться) паардыйыы, көтүү; 3. испарения мн. (пары) паар, паардар, күдэн; вредные испарения буортулаах паардар.

сов. 1. кого дьааты пан өлөр, дьааты сиэт; отравить крыс күтэрдэри дьаатынан өлөр; 2. что дьааттаа; отравить воду у у ну дьааттаа; 3. что, перен. (вредно повлиять) сүһүрт, иирт, алдьат; отравить настроение человека киһи санаатын алдьат.

беречься, остерегаться кого-чего-л.; быть осторожным, осмотрительным; тымныйыыттан сэрэн= беречься от простуды; сэрэнэн айаннаа = быть осторожным в пути; куһаҕан содуллартан сэрэн= остерегаться вредных влияний; үүккэ буһуоҥ — ууттан да сэрэнэр буолуоҥ погов. молоком обваришься — и воды остерегаться будешь (соотв. обжёгшись на молоке, станешь дуть и на воду).