несов. 1. см. произвести; 2. кого-что (устанавливать происхождение) таһаар, үөскэт (төрдүн быһаар); это слово производят от греческого корня бу тылы греческэй төрүттэн таһаараллар.

сов. что 1. (соорудить) тутан таһаар; 2. к чему (отнести начало, происхождение) тиэрт; # возвести что-л. в принцип тугу эмэ сокуон оҥор; возвести в степень мат. степеҥҥэ таһаар; возвести обвинение на кого-л. кими эмэ буруйдаа, буруйдааҕынан аах.

1) имеющий пуп, пупок; с... пупком; 2) имеющий пуповину; с... пуповиной; 3) происходящий, имеющий происхождение от кого-л.; кимтэн кииннээх киһигиний ? фольк. какой крови вы человек?; 4) имеющий сердцевину; с... сердцевиной; 5) имеющий ось, с... осью; эргийэр кииннээх с вращающейся осью; 6) имеющий центр; с... центром.

I узкая часть какого-л. орудия (на к-рую насаживается рукоятка); быһах туурата узкая часть ножа (без деревянной рукоятки).
II разг. совсем, вовсе; бу матырыйаал туура суох этого материала совсем нет; бу дьаһалы толорортон туура аккаастанна он наотрез отказался выполнить это распоряжение.
III из словаря Пекарского:
причина, основание, корень, происхождение: киниэрэйдэнэр туурата причина его страданий туох да көстөр туурата суох без всякой видимой причины

прил. I. (не работающий) үлэлээбэт, үлэлээн иитиллибэт; нерабочий человек үлэлээбэт киһи; 2. (не связанный с физическим трудом) үлэһитэ суох, үлэни билбэтэх; нерабочие руки үлэни билбэтэх илиилэрдээх; 3. (не из рабочих) үлэһит (кэргэнтэн) буолбатах, работай буолбатах; нерабочее происхождение үлэһит кэргэнтэн буолбатах төрүт; 4. (о животных) үлэлээбэт, көлүллүбэт; нерабочий скот үлэлээбэт сүөһү; 5. (о времени) үлэлээбэт, өрөбүл; нерабочий день үлэлээбэт күн, өрөбүл күн; 6. (не располагающий к работе) үлэҕэ сөбө суох, үлэлиир санаата суох; нерабочая обстановка үлэҕэ сөбө суох быһыы-майгы; нерабочее настроение үлэлиир санаата суох быһыы.