сущ
илии

сущ.
илии

ж. 1.6 разн. знач. илии; правая рука 1) уҥа илии; 2) перен. уҥа илиитэ (баспгыҥ көмөлөһөөччүтэ); умелые руки дьоҕурдаах илии; 2. (почерк) илии, буочар; я знаю его руку мин кини буочарын билэбин; # золотые руки көмүс тарбах (үлэҕэ үчүгэй дьоҕурдаах киһи); по рукам! чэ сөп, буоллун!; под руку (сказать, сделать) мэһэйдэһэн, кыһайан (саҥар, оҥор); под руками илии анныгар (чугас, табыгастаах); рука об руку бииргэ, иллээхтик; положа руку на сердце илиигин сүрэххэр туттан туран, дьиҥ ис сүрэххиттэн; как рукой сняло харахтан сыыһы ылбыт курдук; руки не доходят соло суох; рукой подать уунан тиийэр сиргэр, бэрт чугас; руки чешутся илиитэ кыһыйар (шугу эрэ оҥороору олус дьулуһар киһини); взять себя в руки кыан, кыатан; ломать руки илиигин-атаххын кырбан, айман, абатый; наложить руку на что-л. илиигин уур, күөнтээ, былдьаа; умыть руки туораан биэр, эппиэттииртэн аккаастан; прибрать к рукам апчарый, былльаан ыл; дать по рукам кэһэтэн биэр; ходить по рукам илииттэн илиигэ сырыт, киһи аайы бар; с рук сбыть бэйэҕиттэн араар, быыһан; на руку санаа хоту, табыгастаах, эгэ эрэ; это мне на руку ити миэхэ санаам хоту; обеими руками подписаться под чем-л. икки илиигинэн сөбүлэс.

"илии" (массыына, робот, араастаан тутар-хабар, эргитэр-урбатар оноһуу (манипулятор) үлэни быһаччы толорор (кырааскалыыр, тиэйэр, сүөкүүр, сыба-аркалыыр уо. д. а.) чааһа.)