Якутские буквы:

Русский → Якутский

трение

с. 1. аалсыы, аалыы; 2. трения мн. * *перен. (споры, столкновения) атааннапыылар, атааннаһыы, адаарыһыы; **между ними начались трения кининэр ыккардыларыгар ата аннаһыы буолан барда.

трение внешнее

тас аалсыы (эттиктэр бэйэ-бэйэ-лэрин таарыйсыыларыттан уөскүүр аалсыы. Хамсааһыны мөлтөтөр эбэтэр тохтотуон СӨП.)

трение внутреннее

ис аалсыы (кытаанах эттиктэр тас күүс дьайыытыттан быһыылара уларыйарыгар механическай эниэргийэни төнүннэрбэт гына инэринэр уратылара.)

трение движения или кинематическое

хамсааһын аалсыыта (хамсыыр эттиктэр бэйэ-бэйэлэрин кытта тас аалсыһыылара.)

трение качения

хачайданыы аалсыыта (биир эттик хас биирдии туочуката атын эттик сыччах биир туочукатын кытта таарыйсар уонна ол даҕайсар туочука-лара биир түгэҥҥэ эргичийии киининэн буолан ылар хамсааһын аалсыыта.)

трение покоя

туруу аалсыыта (эттиктэр бэйэ-бэйэлэрин мэһэйдэһэн хамсаабакка таарыйсан эрэ турар тас аалсыылара.)

покой

м. 1. уу чуумпу; над озером царил покой күөл иһэ уу чуумпу; 2. (спокойствие) сынньалаҥ; больному нужен покой ыарыһахха сынньалаҥ наада; нарушить чей-л. покой ким эмэ сынньалаҥын мэһэйдээ; # оставить в покое тыытыма; удалиться на покой уст. сынньалаҥҥа таҕыс; приёмный покой (балыыһаҕа) ыарыһахтары тутар хос; вечный покой букатыннаах сынньалаҥ (өлүү).


Еще переводы:

аалыы

аалыы (Якутский → Русский)

I. и. д. от аал = трение; 2. опилки (металлические); тимир аалыыта железные опилки.

туймат=

туймат= (Якутский → Русский)

разг. надоедать, не давать покоя кому-л., приставать к кому-л.; бу оҕо улахан киһини туйматан кэбиһэр этот ребёнок не даёт покоя взрослым.

тэһит=

тэһит= (Якутский → Русский)

побуд. от тэһий=; киһини тэһи-тэн олордубат он никому не даёт покоя.

иллэҥнээ=

иллэҥнээ= (Якутский → Русский)

1) освобождать от дел; давать передышку, покой; миигиҥ бүгүн иллэҥнээбэтилэр сегодня мне не дали покоя; 2) освобождать (напр. место); опорожнять, очищать (напр. посуду).

клеммовое соединение

клеммовое соединение (Русский → Якутский)

клеммалаах хол-бооһун, хатаныылаах холбооһун (аалсыы (трение) сокуоннарын туһанан механизмнары дэбигистик холбуур, араарар оноһук, ньыма. Киллэрэр-таһаарар, анньар-тардар тутаах (рычаг), искиип (шкиф), араас тиэрбэс, биинтэ уо.д.а. көмөлөрүнэн холбонуллар. Олор онуулаах (прорезь) эбэтэр арахсар оноһуулаах (разъемный) буолаллар.)

түп

түп (Якутский → Русский)

I под р. глухому отрывистому звуку выстрела; тыаҕа саа тыаһа түп гынна в лесу раздался глухой выстрел.
II покой, спокойствие; утуйар уу түбүн билбэккэ үлэлээтэ он работал, не зная покоя и сна.

тулут=

тулут= (Якутский → Русский)

побуд от тулуй=; сүрэҕим-быарым тулуппата сердце не даёт мне покоя; ними тулутуох киһиний кто же устоит против него (никто не устоит).

өй-мэйдээх

өй-мэйдээх (Якутский → Русский)

разумный, умный, понятливый # бу оҕо ытаан өй-мэйдээҕи тулуппат этот ребёнок своим плачем никому не даёт покоя (букв. не даёт выносить разумного).

кикирий=

кикирий= (Якутский → Русский)

производить трением скрипучий, визгливый звук; тереть с шумом; аалан кикирий= подпиливать что-л.

стёртый

стёртый (Русский → Якутский)

  1. прич. от стереть; 2. прил. (повреждённый трением) элэйбит, сууллубут; стёртая монета элэйбит манньыат.