сов. 1. уһуктан, биилэн; *2. *перен. * *(обостриться) сытыырхай.

сов. разг. 1. (оживиться) хамсаан бар, хамсаа; 2. перен.- (стать активным) хамсаа, уһуктан үлэлээ.

сов. 1. (о чертах лица) уһуктан; лицо обострилось сирэйэ-хараҕа уһук-таммыт; 2. (стать восприимчивее) сытыырхай, кыраҕытый, чуордуй; зрение обострилось көрөрө кыраҕытыйбыт; 3. (ухудшиться) сытыырхай, бэргээ; процесс в лёгких обострился тыҥа ыарыыта бэргээтэ.

сов. 1. (проснуться) уһугун, уһуктан кэл; 2. перен. (появиться) уһугун, көп, күөдьүй; в нём пробудилась охота к чтению киниэхэ ааҕарга баҕа санаа уһуктубута; 3. перен. (ожить) уһугун, тилин; весной природа пробудилась саас буолан айылҕа уһугунна.

ж. 1. (крайняя степень чего-л.) муҥутуур уһук, муҥутуура; 2. перен. уһук; переходить из одной крайности в другую биир уһуктан нөҥүө уһукка тиий; 3. (тяжёлое положение) муҥур уһук, муҥур кыһалҕа; # до крайности наһаа, олус наһаа; до крайности глупо наһаа түктэри; довести до крайности на-һаа муҥнаа, харсыттан таһаар.

сов. 1. (наверх) өрө таҕыс, ере кет; подняться по лестнице кирилиэһинэн ере таҕыс; 2. (переместиться выше) көтөҕүлүн; занавес поднялся быыс көтөҕүлүннэ; 3. (встать) тур; он поднялся уходить кини бараары турда; подняться с постели 1) (проснуться) уһуктан тур; 2) (после болезни) үтүөр, үтүөрэн тур; 4. перен. (восстать) ере тур; 5. (повыситься в уровне) эбилин.үрдээ.уөһэ таҕыс; водав реке подняласьөрүскэ уу эбилиннэ; 6. (увеличиться) үрдээ, өрө таҕыс; производительность труда поднялась "үлэ оҥорумтуота өрө таҕыста; 7. (о тесте) көтөҕүлүн, таҕыс; пирог хорошо поднялся бөруөк үчүгэйдик көтөҕүллүбүт; 8. (начаться, возникнуть) тур, үөдүй; поднялся сильный ветер күүстээх тыал турда; 9. перен. (улучшиться) өрө көтөҕүлүн; настроение поднялось санаата өрө көтөҕүлүннэ.