несов. 1. см. явиться; 2. кем-чем (быть) буол.

прил. бэлиэтэммит, ыйыллыбыт, болдьоммут; явиться в означенный день болдьоммут күҥҥэ баар буол.

нареч. бэйэҥ сирэй, тус бэйэҕинэн; явиться лично бэйэҥ сирэй кэл; лично я мин тус бэйэм.

безл. кому-чему с неопр. тустаах буол, сөптеөх буол; вам надлежит явиться... эн кэлиэх тустааххын.

м. 1. в разн. знач. ыҥырыы, ыҥыртарыы; вызов врача враһы ыҥырыы; вызов в суд суукка ыҥыртарыы; вызов на соцсоревнование социалистическай куоталаһыыга ыҥырыы; 2. (требование явиться куда-л.) ыҥырык; явиться по вызову ыҥырыкка кэл; # в его словах чувствовался вызов кини тылыгар ыҥырыы биллэрэ; бросить вызов кыыс тылла бырах, ыыстаа, кыһыт.

прил. 1. с неопр. эбээһинэстээх, тустаах; он обязан явиться на собрание кини мунньахха кэлэр эбээһинэстээх; 2. кому-чему чем эбээһинэстээх, үтүө төлүүр иэстээх, махтаныылаах; я вам очень обязан эн миэхэ улахан үтүөлээххин.

сов. 1. что (получить по требованию) көрдөөн ыл; вытребовать нужные документы наадалаах докумуоннары көрдөөн ыл; 2. кого (заставить явиться) көрдөөн ыл, ыҥыртаран ыл; вытребовать свидетеля в суд суукка туоһута көрдөөи ыл.

сов. I. (буолан) көһүн, санааҕа буол, дылы гын; день ожидания показался мне годом күүппүт күнүм сыл буолан көһүн-^э; показалось, что кто-то позвал меня санаабар миигин ким эрэ ыҥырарга дылы гын-па; 2. (появиться) кеһүн, таҕыс; вдали показалось селение ыраах сэлиэнньэ кеһүннэ; на глазах показались слёзы хараҕын уута таҕыста; 3. (прийти, явиться) кердер, кеһүн; показаться врачу врачка кердер; показаться на глаза харахха кеһүн.

сов. 1. что биэр, (ыл) диэ; предложить свою комнату хоскун биэр; предложить чаю чэйдэ ис диэ; 2. кого-что (представить на выбор) киллэр; предложить новый план занятий үөрэх саҥа былаанын киллэр; 3. что (поставить, выдвинуть) биэр; ыйыт; предложить множество вопросов үгүс боппуруоста биэр; 4. с неопр. (предписать) соруй; предложить явиться на работу үлэҕэ кэлэригэр соруй; # предложить руку кэргэн кэл диэ, кэргэн кэлэргэ ыйыт.

сов. 1. (отрекомендоваться) билсис, бэйэҕин билиһиннэр; 2. кому-чему (предстать) көһүн, арылын; путешественникам представился вид на море айанньь.ттарга муора көстүүтэ арылынна; 3. (возникнуть, явиться) көһүн, баар буол; приеду, как только представится возможность кыах көһүннэр эрэ кэлиэм; 4. (появиться в воображении) көстөн кэл, өйдөнөн кэл; мне представились картины детства миэхэ оҕо сааһым хартыыналара көстөн кэллилэр; 5. кем-чем (притвориться) буол, буолбута буол, кубулун; представиться больным ыалдьыбыта буол.