n. money; үп-ас n. fortune, prosperity

м. 1. (зажиточность) дэлэгэй, байым; жить в полном достатке толору дэлэгэйгэ олор; 2. достатки мн. разг. (доходы, имущество) үп-ас.

прил. 1. (вещественный, физический) материальная; материальный мир материальнай аан дойду; 2. (имущественный, денежный) материальнай, үп-ас, харчы; материальное положение материальнай балаһыанньа.

с. 1. (препятствие, помеха) мэһэй; устранить затруднение мэһэйи суох оҥор; 2. (трудное положение) ыарахан, күчүмэҕэй; материальные затруднения үп-ас өттүнэн күчүмэҕэйдэр; быть в затруднении ыарахаҥҥа киир, ыарахаҥҥа ыллар.

n. food; асчыт n. cook, chef; сир аһа n. berry, berries; үп-ас n. fortune, prosperity; аһылык n. meal; астаах a. substantial, productive; оҕуруот аһа n. vegetables

м. разг. летун (үбү-аһы сырсан, үлэттэн үлэҕэ көтө сылдьааччы).

побуд. от үргэҥнээ = 1) ворошить; оҕус кэбиһиилээх оту үргэҥнэппит бык разворошил стог сена; 2) перен. разбазаривать, растранжиривать; үбү-аһы үргэҥнэт = а) разбазарить состояние; б) разбазарить, растратить (вверенные) ценности.

прил. 1. (ограничивающий) кыараҕас, ыга тутар, хааччахтаах; 2. (затруднительный) кырыымчык; стеснительные материальные обстоятельства үбүнэн-аһы-нан кырыымчык быһыы; 3. (застенчивый) килбик.