прил. спорт, сүүрүк, сүүрэр, сүүрдэр; беговая лошадь сүүрүк сылгы; беговая дорожка сүүрэр суол.

1) имеющий тень; с... тенью; тенистый; күлүктээх мас дерево, дающее тень; күлүктээх суол тенистая дорожка; 2) перен. внушительный, солидный # күлүгэ суох киһи разг. мошенник, плут; үс күлүктээх киһи пройдоха, жулик.

сов. разг. 1. (не встретиться) хардарыс, ааһыс; мы с ним разминулись биһиги кинини кытта хардарсан хааллыбыт; 2. (при встрече не задеть) ааһыс; дорожка узенькая, разминуться нельзя кыараҕас баҕайы суол, киһи кыайан ааһыспат.

1. прич. от проторить; 2. прил. (о дороге) тэпсиллибит, сылдьыллыбыт, биллэр; # идти по проторённой дорожке үөрүйэх суолунан бар.

сов. что 1. (утрамбовать, выровнять) катоктаа, дэхсилээ; обкатать дорожку суолу дэхсилээ; обкатать ледяную гору муус хайаны дэхсилээ; 2. (испытать) сүүрдэн көр, ыытан көр; обкатать автомобиль автомобилы сүүрдэн көр.

ж. протоплазма (харамай уонна үүнээйи клеткатын сүрүн веществота). протоптать сов. что 1. (проложить ходьбой) тэбис, суолла таһаар; протоптать дорожку суолла таһаар; 2. разг. (протереть ходьбой) үлтү тэпсэн кэбис, илдьи кэһэн кэбис; протоптать обувь атаҕыҥ таҥаһын илдьи кэһэн кэбис.

сов. 1. что, чего (рассыпать по поверхности) кутан кэбис, ыһан кэбис; насыпать песок на дорожку суолга кумаҕы кутан кэбис; 2. что, чего, чем (наполнить чем-л. сыпучим, всыпать) толор, кут, кутан биэр; насыпать мешки крупой кууллары куруппанан толор; насыпать мешок муки биир куул бурдукта кут; 3. что (возвести) кутан таһаар; насыпать холм томтордо кутан таһаар.

сов. 1. кого (выпустить) таһаар, таһааран кэбис; пустить коров в поле ынахтары мэччитэ таһаар; 2. кого (разрешить что-л.) ыыт, көҥүллээ; пустить в отпуск уоппускаҕа ыыт; 3. кого (впустить, пропустить) киллэр; пустить пассажиров в вагон пассажирдары вагоҥҥа киллэр; 4. что (привести в действие) ыыт, үлэҕэ киллэр; пустить часы чаһыны ыыт; пустить новый завод саҥа заводу үлэҕэ киллэр; 5. кого ыыт; пустить коней шагом аттары хаамыынан ыыт; 6. что (направить) ыыт; төкүнүт; пустить обруч по дорожке уобуруччуну суол устун ыыт; 7. что, чем (бросить) бырах, кыырат; пустить камень (или камнем) в окно түннүгү тааһынан бырах; 8. что (разгласить) ыыт, тарҕат; пустить слух сурахта ыыт; 9. что (о растении) үүн, араскылан, тарт; пустить корни силистэ тарт; # пустить в обращение туттууга киллэр; пустить ко дну тимирт; пустить себе пулю в лоб ытын, ытынан өл.