м. дьиэни бас билээччи, дьиэлээх.

сущ.
хаһаайка, дьиэлээх дьахтар
домашняя хозяйка - дьиэ хаһаайката

имеющий комнату; с... комнатой; үс хостоох дьиэлээх у него дом из трёх комнат.

сущ
хаһаайын

сущ.
хаһаайын, дьиэлээх; бас билээччи, иччи
хозяин и гости - дьиэлээх уонна ыалдьыттар;
хозяева дома - дьиэни бас билээччилэр;
хозяин собаки - ыт иччитэ

ж. хаһаайка, дьиэлээх дьахтар; # домашняя хозяйка дьиэ хапаайката; сестра--хозяйка сестра-хозяйка (хол. санаторияҕа).

прил. ыалдьытымсах; гостеприимные хозяева ыалдьытымсах дьиэлээхтэр.

1) уст. госпожа; эдэр хотун молодая госпожа; кыыс хотун барышня; 2) свекровь; 3) супруга, жена; дьиэлээх хотун хозяйка дома; хотун ойох фольк. хозяйка-жена; 4) карт, дама; эбиэн хотуна пиковая дама # сир ийэ хотун мать-земля.

I) господин; баай тойон богатый господин; тойон оҕото мэнигилээтэҕинз , кулут оҕото таһыллар посл. шалит господское дитя—наказывают дитя слуги; 2) разг. глава семьи, хозяин; баар суох ыал тойоно единственный глава семьи; дьиэлээх тойон глава семьи; 3) прост, начальник; 4) орёл; тойон кыыл орёл; тойон оҕото тойон , тураах оҕото тураах посл. птенец орла — орёл, птенец вороны — ворона тойон ымыы щур (птичка); тойон ыҥырыа пчела.

упорное надоедание внушениями, наставлениями; ворчание; эмээхсин дьаҕырҕана ворчание старухи; дьиэлээхтэр дьаҕырҕаннара надоедания хозяев (напр. квартиранту своими придирчивыми требованиями).

л. 1 (владелец) хаһаайын,бас билээч- чи; иччи (собаки и т. п.); хозяин дома дьиэни бас билээччи; 2. (о ведущем хозяйство) хаһаайын; хороший хозяин учүгэй хаһаайын; 3. (глава дома, семьи) хаһаайын, дьиэлээх; хозяин и гости дькэлээх уонна ыалдьыттар; 4. (частный наниматель) хаһаайын; хозяин и работник хаһаайын уонна үлэһит; 5. (полновластный распорядитель) хаһаайын, тойон; я сам себе хозяин мин бэйэбэр бэйэм тойоммун; хозяин своей судьбы бэйэтин дьыл-ҕатын хаһаайына; # быть хозяином своего слова (или своему слову) тылгар тойон буол, тыл га р тур.