I несов. см. задеть.

сов. кого-что 1. иилэн ыл, иҥиннэр; зацепить багром баҕыырынан иилэн ыл; 2. за что (задеть) таарый; 3. перен. разг. таарый, тыыт.

сов. 1. что (зацепить чем-л.) анныттан ыл, баһан ыл, иилэн ыл; 2. кого, перен. (задеть) таарый, хаарый, хомуруй; поддеть кого-л. в разговоре кими эмэ кэпеэтии-гэр кыбытан хаарый.

сов. разг. 1. (не встретиться) хардарыс, ааһыс; мы с ним разминулись биһиги кинини кытта хардарсан хааллыбыт; 2. (при встрече не задеть) ааһыс; дорожка узенькая, разминуться нельзя кыараҕас баҕайы суол, киһи кыайан ааһыспат.

сов. 1. кого-что (коснуться) таарый; пуля затронула кость буулдьа уҥуоҕун таарыйбыт; 2. кого-что, перен. (задеть) таарый; затронуть чьи-л. интересы ким эмэ интэриэһин таарый; 3. что, перен. (остановиться на чём-л. в разговоре и т. п.) таарый, ахтан аас; затронуть вопрос боппуруоһу таарый.

ж. струна (музыкаҕа); нервы у меня натянуты как струны нервэлэрим струна кур-дук тыҥаатылар; # слабая струна кого-л. майгытын уйан өттө, уйан сирэ; держать в струне кого-л. кытаанахтык тут; тронуть (или задеть) чувствительную струну кого-л. кэбирэх сирин таарый (ордук долгутар, аймыыр боппуруоһун).

прил. 1. тыыннаах; его родители ещё живы кини төрөппүттэрэ билигин даҕаны тыыннаахтар; 2. (оживлённый, подвижный) сытыы; көхтөөх; живой ребёнок сытыы оҕо; живая беседа көхтөөх сэһэргэһии; З. (подлинный, реальный) дьиҥнээх; живой пример героизма героизм дьиҥнээх холобура; живые факты дьиҥнээх чахчылар; 4. (занимательный) сэргэх, кэрэхсэтиилээх; живое изложение сэргэх кэпсээһин; 5. (жизненный) тыыннаах; живая идея тыыннаах идея; 6. (остро переживаемый) субу баар курдук, умнуллубат; живая обида умнуллубат хоргутуу; живое воспоминание ааспыты субу баар курдук санааһын; # живой вес тыыннаах ыйааһын; живая рана сиикэй баас; живая изгородь үүнээйи күрүө (маһы, ыарҕаны ыгыта олордуталаан күрүө оҥоруу); живая природа тыыннаах айылҕа (үүнээйилэр уонна хамсыыр харамайдар); живые цветы тыыннаах сибэкки; живая вода фольк. өлбөт мэҥэ уута; живой портрет тыыннаах мэтириэт (үүт үкчү); живого места нет бүтүн миэстэтэ суох; на живую нитку аатыгар эрэ оҥор (куһаҕаннык, көтүмэхтик); ни одной живой души ким да суох, ыт охсор киһи суох; задеть за живое таарый, орулҕатын хамсат; живой язык саҥарар тыл; ни жив ни мёртв өлөрдүү күттанан (тур), куттанан тыыньпг эрэ (тур).