несов. см. отделиться.

сов. от кого-чего 1. (отделиться межой) быыһан, быыстан, араарын; 2. перен. быыһас, араҕыс, тэй.

сов. 1. (освободить горло от слизи) хаахтаа, хаахтаан күөмэйгин ыраастан; 2. (отделиться при харкании) хаахтан, (хаахтааһыҥҥа) хоҥнон кэл (хол. сил).

сов. 1. (отделиться) туспа араҕыс; 2. (имущественно) туспа араҕыс, баай үллэстэн араҕыс; 3. (отличиться чем-л. среди других) чорбой; 4. (выйти наружу) таҕыс, арахсан таҕыс.

сов. 1. (отделиться, оторваться) хоҥун, хоҥнон түс, туллан түс; штукатурка отпала штукатурка хоҥнубут; 2. (утратить смысл, исчезнуть)) суох буол, уурай, хаал; все его возражения отпали кини утарыылара бары хааллылар.

сов. 1. (отделиться) уһулун, тулун, төлөрүй; крышка снялась легко хаппаҕа кэбэҕэстик төлөрүйдэ; 2. (об одежде) уһулун, уһуллан кэл; 3. мор. хоҥун, айаҥҥа тур; сняться с якоря дьаакыртан хоҥун; 4. (отправиться в путь) хоҥун, айаҥҥа тур; 5. фото, кино уһулун, түс; сняться в кино киинэҕэ уһулун.

с. I. (по гл. отделить) араарыы; 2. (по гл. отделиться) арахсыы; 3. отделения мн. араарыллыы, тахсыы; гнойные отделения ириҥэ араарыллыылар; 4. (отдел) отделение, салаа; хирургическое отделение больницы балыыпа хирургяческай отделениета; 5. (от- гороженная часть) хос, быыс; в шкафу несколько отделений ыскаап хас да хостоох; 6- (концерта и т. п.) отделение; 7. воен. (часть взвода) отделение; командир отделения отделение командира.

сов. 1. (высвободиться силой) төлө көт, төлө туттар; он вырвался из моих рук кини мин илиибиттэн төлө көттө; 2. (быстро отделиться от кого-л.) уһуллан инники таҕыс, инники түс; вырваться из толпы дьон иннигэр түс, дьон ортотуттан уһуллан инники таҕыс; 3. (выйти наружу) таһырдьа (көтөн) таҕыс, таһырдьа уһууран таҕыс; из окна вырвалось пламя төлөн түннүгүнэн таһырдьа уһууран таҕыста; 4. (внезапно прозвучать) =а түс, төлө туттаран таҕыс; у него вырвалось неосторожное слово киниттэн биир алҕас тыл төлө туттаран таҕыста; вырвался стон ынчыктыы түс; 5. (оторваться, отделиться) тулун, быһын, түс; из книги вырвалась страница кинигэттэн биир лиис түспүт; ваза вырвалась из рук ваза илиибиттэн төлө туттарда; 6. (освободиться) төлө көтөн таҕыс, мүлчү көт; вырваться из вра- жеского окружения өстөөх төгүрүктээһинин төлө көтөн таҕыс.

сов. 1. (остаться позади) хаал, хаалан ис, куоттар; отстать от поезда поезтан хаал; отстать з учении үөрэххэр хаал; 2. (не достигнуть необходимого уровня) хаал, сити мэ; отстать от жизни олохтон хаал; 3. разг. (отказаться) бырах, уурай; отстать от курения тардаргын бырах; 4. (о часах) хаал; часы отстали на пятнадцать минут чаһы уон биэс мүнүүтэнэн хаалбыт; 5. (отделиться) араҕан хаал, хоҥнон хаал; обои отстали обуой хоҥнон хаалбыт; 6. (перестать надоедать) арах, киэр буол, салгытыма; отстань от меня! миигиттэн арах!

сов. 1. (отделиться) быстан түс, туллан түс; ставня сорвалась ыстаабан туллан түстэ; 2. (свалиться) сууллан түс, быстан түс, мүлчү үктээн түс; глыба снега сорвалась с верхушки горы хайа төбөтүттэн көһөкө хаар быстан түстэ; я сорвался с дерева мин мастан суулуннум; 3. (рванувшись освободиться) төлө бар, мүлчү бар, (быаҕын) быһан бар; собака сорвалась с цепи ыт сыабын быһан барда; 4. (быстро покинуть своё место) ойон тур, ыстанан тур; он сорвался с места и убежал кини олорор сириттэн ойон турда да, сүүрэн хаалла; 5.: у меня сорвалось с языка мин өйдөөбөккө этэн кэбистим; 6. перен. разг. (потерпеть неудачу) түҥнэһин, эстэн таҕыс; сорваться на экзаменах экзамеҥҥа түҥнэһин; 7. перен. разг. (не состояться) тоҕун; дело сорвалось дьыала тоҕунна; # голос сорвался 1) (от напряжения) куолаһа быстан хаалла (саҥа тахсыбат буола); 2) (перешёл из одного тона в другой) куолаһа (эмискэ) алдьанна; как (или будто или словно) с цепи сорвался сыаптан төлө барбыттыы быһыылан (туох да дьүүлүн быһаарбакка оҥорон бар).