сүрүн тиэрдээччик (мас-сыына, трактор, автомобиль эҥин трансмиссиятын тиис-тэрдээх механизма, хамсатааччы үөскэтэр эргитиилэрин бытаардан тиэрдэн сүрүн көлөһөлөр тардар күүстэрин улаатыннарар. С. т. үксүн биир эбэтэр икки сүһүөхтээх.)

сущ
биэрии, тириэрдии

ж. I. (вручение) биэрии; передача знамени знамяны биэрии; 2. (по радио и т. п.) биэрии; программа сегодняшних передач бүгүҥнү биэрии программата; 3. (напр. больному в больнице) биэрии, аҕалыы; 4. тех. биэрии, тиэрдии.

бэримтэ, тиэрдии, тиэрдээччик (хамсааһыны хайысхатын, түргэнин уонна эргийэр тэтимин (вращающий момент) уларытан а тын механизмна тиэрдэр механизм. Б. конструкциятын, көрүҥүн арааһа элбэх: тиистээх, сыаптаах, фрикционнай, курдаах, кардааннаах, чиэрбэлээх о. д. а.)

дааннайдары ыытыы, биэрии, телекодунан сибээс (электроннай ааҕар-суоттуур массыыналар көмөлөрүнэн. ааҕыллар аналлаах бэлиэлэринэн (коды) иһитиннэриини (информация) сибээс ханаалынан ыытыы, биэрии. Итиннэ телеграф эбэтэр түлүпүөн ханааллара эбэтэр анал ханаал туһаныл-лар.)

тиистээх бэримтэ, тиэрдии, тиэрдээччик (тиистээх көлөһөлөр көмөлөрүнэн хам-сааһыны тиэрдээччи, механизм.)

кардааннаах бэримтэ, тиэрдии, тиэрдээччик (кардаан баалыттан иэччэх нөҥүө биир көнөҕө сыппат сүрүннээх баалга хамсааһьшы тиэрдээччи механизм.)

килиин курдаах бэримтэ, тиэрдии, тиэрдээччик (хаамтарар баал эргийэр хамсааһынын атын баал бытааннык эбэтэр түргэнник эргийэр хамсааһыныгар кубулутар тиэрдээччи. Кура мунур кили-ин а. э. трапеция курдук туора быһа охсуулаах.)

фрикционнай бэримтэ, тиэрдии, тиэрдээччик (диискэлэр, силииндирдэр эбэтэр куонустар аалсыһыыларын көмөтүнэн биир баалтан атын баалга хамсааһыны биэрэр тиэрдээччи.)

сыаптаах бэримтэ, тиэрдии, тиэрдээччик (биир баал хамсааһынын сэргэ турар атын баалга тиистээх көлөһө уонна ити көлөһөлөргө кэтэрдиллибит ыстаал сыап көмөтүнэн биэрэр тиэрдээччи.)

чиэрбэлээх, эрийии эрэ-дэһиннээх бэримтэ, тиэрдии, тиэрдээччик (чиэрбэ (биинтэлии эрийии тиистээх баал) уонна чиэрбэлии халдьы кэрдиистээх тиистээх көлөһө көмөлөрүнэн хам-сааһыны атын баалга тиэрдэр механизм.)

сущ.
даача

II ж. даача (куорат таһынааҕы сайылык дьиэ).

I ж. 1. (действие) биэрии; дача корма скоту сүөһүгэ аһылык биэрии; 2. (порция) биэрии, биир биэрии; дача овса биир биэрии эбиэс.

сүһүвхтээх, кар-дааннаах механизм (биир көнө сүрүҥнэ сыппат эргитэр уонна эргитиллэр бааллар холбоһор сүһүөхтэрэ. С. м. тутаах чаастара: баал уонна иэччэх (шарнир). С. м. мотуор эргитэр күүһүн тиэрдэр эбэтэр үллэрэр хоруоп-каттан (коробка передач и раздаточная коробка) сүрүн тиэрдээччик (главная передача) хаамтарар сүһүөҕэр (ведущий мост) тиэрдэр. Кылгастык сүһүөх эбэтэр кардаан дэнэр.)