ууну салгыннааһын, кислород-тааһын, аэрациялааһын (ууну салгынынан эбэтэр кислородунаи байытыы. У. с. ууну тимиртэн, чох аһыыбатыттан (углекислота) уонна сероводородтаи ыраастыырга а. э. хаачыстыбатыи тупсарарга туһаныллар.)

нүөлсүтүүгэ туһаныллар ууну ылар сир, нүолсүтүүнү хааччыйар уу (нүөлсүтүүгэ сөптөөх ахсааннаах ууну болдьодор ылары хааччыйар уулаах сир (күөл, үрэх, өрүс эҥин).)

сүүрэр уу муодула (уу хомуллар сирин (водосбор) биир кв. км иэниттэн сөкүүндэ иһигэр I кэлэр уу сабардамын кээмэйэ.)

уу үтүүтэ (быһыт уутун үөһээҥи уонна алларааны бьефтэрин таһымнарын арааһа эбэтэр носуоһунан турбаҕа хачайданар уу төһө үрдүккэ көтөҕүллэр кээмэйэ. Миэтэрэнэн кэмнэнэр.)

сүүрүгүрдүү, сүүрдүү нуормата (сүүрүктээх уу уһун кэм устата мунньуллубут кэм-нээһиннэриттэн ааҕан таһаарыллыбыт сыллааҕы, дьыл хайа эрэ кэминээҕи эбэтэр ыйынааҕы орто ороскуота.)

кутуллар уу сүтүүтэ (- туһаныллар уу буорга иниэр диэри аҕыйааһына: турбалар тэстиилэрэ, хоруу буоругар иниитэ, туора халыйыыта, паар буолан көтүүтэ а. э. уу туһата суох сүтүүтүн уопсай кээмэйэ.)

уу ороскуота, ороскуоттаныыта (турба эбэтэр хоруу устун биир сөкүүндэҕэ ааһар уу сабардамьш кээмэйэ.)

сущ.
араҥа, дьапталҕа

м. I. араҥа, дьапталҕа; верхний слой почвы кырыс буор үрдүкү араҥата; 2. араҥа; широкие слой населения нэһилиэнньэ киэҥ араҥалара.

алмаастаах араҥа (алмаас-таах инструмент алмаас бороһуогуттан уонна силимниир, толорор матырыйааллартан оноһуллубут үлэлиир араната.)

өтүтүллүбүт арана, диффу-зионнай арана (холбуу уһаарыы химйческэй-термическэй дьайыынан өтутуү (диффузия) көмөтүнэн араас эбии састаабынан байытыллыбыт араната.)

тас араҥа (дэтээл таҥастаммытын кэннэ тутула уонна уратылара уларыйбыт тас араната.)

сүүрбүт уу араната, халына (уу тардыытын иэниттэн (водосборная площадь) төһө эрэ уһун кэмнэ (сылга, ыйга) үрэххэ, өрүскэ сүүрүгүрэн киирбит уу төһө халыҥнааҕа. Ол кэм устата сүүрүгүрбүт уу сабардамын тардыытын иэнигэр үллэрэн миллиметры-нан быһаараллар.)

уу курдары өтүүтэ (уу буор быыһынан-ардынан курдат етөн атын араната киириитэ, ааһыыта.)

олохсуйбут ууну бырахтарыы, түһэрии (нүөлсутүллэр сир хотооллоругар олохсуйбут ууну носуоһунан оботторон туора бырахтарыы эбэтэр хоруу хаһан түһэрии.)

м. 1. (действие) сүүрдүү, сүүрүгүрдүү; 2. (канава, жёлоб) уу сүүрэр сирэ, уу сүүрэр халдьата, уу сүүрэр турбата (мустар ууну ыытар оҥоһук).