сов. үрэлин, арбай, илбирий.

радиоактивность (үрэл-лимтиэ химическэй элэмиэн бастайааннай туруга суох ядрота дьаалытынан атын элэмиэн ядротугар (үксүгэр биир изотоп атын элэмиэн изотобар) кубулуйуута. Р. түөрт көрүҥнээх: альфа, бета арахсыылар, дьаалатынан үрэллии (спонтанное деление) уонна протоннаах (протонная) Р.)

сов. 1. (на куски) үрэлин, араҕыс, ыһылын; 2. (на составные части) үрэлин, араҕыс, бытарый; 3. (утратить целостность) үрэлин, эһин; кружок распался куруһуок үрэллибит.

сов. 1. (на части) хайын; орех раскололся эриэхэ хайынна; 2. перен. (распасться) хайдыс, араҕыс, үрэлин.

сов. 1. разг. (разместить свои вещи) малгын уурталаа; оннулан; 2. (на составные части) араҕыс, араарылын; 3. (сгнить) сытыйан үрэлин, сытыйан араҕыс; 4. перен. (дезорганизоваться) үрэлин, сатай; неприятельская армия разложилась өстөөх армията сатайда.

несов., расползтись сов. 1. (в разные стороны) тарҕаһа сыыл, үрүө-тараа бар; 2. разг. (разорваться) ибилитин, үрэлин; платье расползлось былааччыйа ибилиттибит.

сов. 1. алдьан, урусхаллан; 2. перен. (прийти в упадок) үрэлин; 3. перен. (расстроиться) алдьан, тоҕун; здоровье разрушилось доруобуйам алдьанна; 4. перен. (не осуществиться) алдьан, тоҕун; планы разрушились былааннар алдьаннылар, былаан алдьанна.

сов., рассыпаться несов. 1. (просыпаться) тоҕун, ыһылын; бусы рассыпались хоруоҥка ыһылынна; 2. (развалиться) ыһылын, үрэлин; бочка рассохлась и рассыпалась буочука, сахсайан, ыһыллан хаалбыт; 3. (о волосах) түс; волосы рассыпались по плечам баттаҕа санныларыгар түспүт; 4. (разбрестись) ыһылын, тарҕан; охотники рассыпались по лесу булчуттар тыа устун ыһылыннылар.

несов. 1. (издавать треск) дэлбэритэ бар, тыһырҕаа, хайыта бар; лёд трещит муус тыһыргыыр; 2. перен. (быть накануне краха, развала) сатарый, үрэлин; 3. перен. разг. (болтать) тылгынан кыыр, лахсый; # голова трещит төбөм дэлби барыах курду к; трещат морозы тымныы хабырыттар, тымныы бытарыттар.