нареч. өртөн ыла, уруккуттан.

прил. эргэрэн хаалбыт, өртөн олохсуйбут, унукурбут; закоснелые понятия эргэрэн хаалбыт өйдөбүллэр.

I. нареч. кылгастык, быстахтык, кыратык; 2. в знач. сказ, с неопр., разг. (легко) дөбөҥ, өртөн буолбат; недолго и утонуть ууга да түһэн өлөр өртөн буолбат.

нареч. ер, ерге диэри, уһуннук; он долго не мог забыть кини ерге диэри кыайан умнубатаҕа; # долго ли до беды! алдьархай өртөн буолбат; долго ли, коротко ли ер дуу, етер дуу.

I нареч. прямо, напрямик; быһа аас = проходить прямо; быһа бар= идти напрямик; быһа биэр = ударить наотмашь # быһа аккаастан = отказаться наотрез; быһа сэрэйдэххэ можно догадаться; быһа сэрэйдэххэ , кини билбитэ буолуо можно догадаться, что он наверняка узнал; быһа түс = прервать (напр. разговор); быһатын эттэххэ одним словом, короче говоря; быһатын эттэххэ , биир дойдулааҕа уонна өртөн доҕоро одним словом, он его земляк и старый друг.
II послелог, упр. частн. п. в течение, на протяжении; үс хонугу быһа в течение трёх суток; күнү быһа в течение дня; ыйы быһа в течение всего месяца; ср. быстыҥа .

ж. 1. төһө өртөнө, төһөөрдөөҕүтэ; давность событий событиелар төһө өрдөө-ҕүлэрэ; 2. юр. даабынас, болдьох; исковая давность иэстэбил даабынапа.

I несов. 1. кого-что, о ком-о чём (иметь сведения) бил; об этом я знал давно ол туһунан мин өртөн билбитим; как я могу об этом знать? мин ити туһунан хайдах билиэхтээх-пиний?; я знаю, вы были там эн онно сылдьы-быккын билэбин; 2. что (обладать знанием чего-л.) бил; знать язык тылы бил; 3. что (уметь) бил, сатаа; знать ремесло идэни бил; 4. кого (быть знакомым) бил, билис; я его совсем не знаю мин кинини букатын билбэппин; 5. что (испытывать, переживать) бил, буол; он не знал усталости кини сыланары билбэт этэ; # дать знать о себе бааргын биллэр; знать меру сиэри өйдөө, сиэртэн тахсыма; знать не знаю букатын билбэппин; почём знать? или как знать? туох билиэй?

нареч.
өр, өргө диэри

прил
өр күүтүллүбүт

нареч
өргө диэри, өр буола