нареч
туох баара, бүтүннүү

I мест. бары
II всё нареч. барытын
возьми все - барытын ыл

мн. от весь, вся, всё.

нареч
билигин даҕаны, өссө даҕаны

нареч
ол эрээри

нареч.
син биир

1. нареч. тэҥҥэ; 2. в знач. сказ, тэҥ, тэҥнэһэр; четыре плюс два равно шести түөркэ иккини эппит алтаҕа тэҥ; # всё равно 1) (безразлично) (хайата да) син биир; 2) (несмотря ни на что) син биир.

мест
(вся - ж. р., все - ср. р.) бүтүннүү, бүттүүн, барыта

мест. м. (вся ж., всё с, все мн^.) 1. бары, бүтүн (сороҕор атын тылларынан тыл-баастанар); все народы бары норуоттар; весь день бүтүн күн; во весь голос куолас баарынан; во всю мочь кыах баарынан; от всего сердца ис сүрэхпиттэн; всего понемногу барытыттан матарбакка; 2. в знач. сущ. всё с. барыта, бары барыта, туох барыта; всё его радовало кинини барыта үөрдэрэ; # при всём том. ол да буолтун иһин; всё равно 1) (безразлично) син биир; мне всё равно миэхэ син бинр; 2) (несмотря ни на что) син биир; проси не проси, я всё равно это сделаю көрдөс, көрдөһүмэ, мин син биир итини оҥоруом; всё одно хайата да биир, син биир; всего хорошего! барыта үчүгэй буоллун! (быраһаайдаһыы).

нареч
атаҕын муҥунан, буута быстарынан

I с. см. весь.

II нареч. разг. 1. (всегда, постоянно) мэлдьи, куруук; он всё болеет и болеет кини куруук ыалдьар; 2. (до сих пор) өссө даҕаны, аныаха диэри; дождь всё ещё идёт самыыр өссө даҕаны түһэ турар; 3. в знач. частицы бин биир; он всё сидел и молчал кини син биир саҥата суох олороро; 4. в знач. частицы при сравн. ст. тар; вода прибывает всё более и более уу элбээтэр элбээн иһэр; погода становится всё лучше и лучше халлаан тубустар тупсан иһэр; 5. *в знач. против: союза (однако, тем не менее) син биир; как ни старается, всё не выходит хайдах да кыһаммытын иһин, син биир тахсыбат; # всё же или всё ж ол да буоллар, ел эрээри.

нареч.
ол эрээрэ, ол да буоллар

союз и частица ол да буоллар, ол эрээри; а всё-таки я прав ол да буоллар мин сөпкө гынабын; где же всё-таки я видел его? ол эрээри кинини мин ханна көрбүппүнүй?

холбуу тыллар бастакы чаастара, суолтатынан: 1) тыл иккис чааһынан этиллэр хайааһын эбэтэр свейство тугу барытын хабарын көрдөрөр уонна "бары, барыта" диэн солбуйар аакка сөп түбэһэр, хол. всепоглощающий барыны иҥэрэр; всесокрушающий барыны сууһарар; 2) ".(үтүнъ, "бүттүүн" диэн тылларга сөп түбьһэр, хол. всемирный бүтүн аан дойдутааҕы; всенародный бүттүүн норуот; 3) тыл иккис чааһыгар этиллэр хаачыстыба толорутун көрдөрөр тылларга туттуллар, хол. всемилостивый муҥура суох аһыныгас.

холбуу тыллар бастакы чаастара, суолтатынан "тэҥ" диэн тылга сөп түбэһэр, хол. равновесомый тэҥ ыйааһыннаах.

прил
тэҥ

прил.
тэҥ

прил. 1. (одинаковый) тэҥ, син биир; равной силы тэҥ күүстээх; 2. (имеющий одинаковое значение, права и т. п.) тэҥнээх; 3. (равняющийся какой-л. величине) тэҥ, тэҥнээх; чему равна сумма? суума туохха тэҥий?; # равным образом син биир, ол тэҥинэн.