I имеющий свободное время, не занятый; праздношатающийся; сололоох киһи не занятый человек.
II уст. имеющий какую-л. должность, звание; үрдүк сололоох ваше благородие (титулование офицеров, чиновников царской России).

1) трудоёмкий; үгүс үлэлээх оҥоһук весьма трудоёмкое изделие; 2) занятый; бүгүн үлэлээхпин сегодня я занят.

отчётный; отчуотунай дакылаат отчётный доклад. отчут работник, занятый на сеноуборке; косец; отчуттар биригээдэлэрэ бригада косцов; ср. оттооччу I.

прил. разг. 1. \не занятый делом) нллэҥ, тугу да гынара суох; 2. (вызванный бездельем, пустой) олоруохтааҕар, олоро сатаан; досужие толки олоро сатаан ыаһах, олоруохтааҕар кэпсэтии.

1. 1) свободный от дел, не занятый делами; иллэҥ киһи человек, свободный от дел; туос иллэҥ свободный от всяких дел; 2) незанятый, свободный; пустой, порожний; иллэҥ миэстэ баар дуо ? есть ли свободное место?; иллэҥ иһит порожняя посуда; 2. нареч. праздно; иллэҥ сырыт = ходить праздно, без дела.

1. прич. от углубить; 2. прил. (находящийся на некоторой глубине) дириҥ, дириҥник олорбут; 3. прил. перен. (основательный) дириҥ, дириҥээһиннээх; углублённое изучение дириҥник үөрэтии; 4. прил. перен. (занятый, поглощённый чем-л.) өйүи уурбут, өйүн былдьаппыт; он углублён в чтение ааҕыыга өйүн ууран олорор.

занятие; постоянное занятие; күн дьарыга ежедневное занятие; куруутун оонньуур дьарык быть постоянно занятым только игрой (о ребёнке).

быть постоянно занятым, хлопотать, суетиться; хаһаайыстыбаҕар түбүгүр = хлопотать по хозяйству; сарсыардаттан киэһээҥҥэ диэри түбүгүр суетиться с утра до вечера.

прил. 1. (связанный с работой) дьыалаҕа тустаах, үлэҕэ сыһыаннаах, наадалаах; деловая поездка дьыалаҕа тустаах сырыы; деловой разговор дьыалаҕа тустаах кэпсэтии; 2. (толковый, дельный) боччумнаах, дуоспуруннаах, кыһамньылаах; деловой человек боччумнаах киһи; деловой подход к вопросу боппуруоска дуоспуруннаах сыпыан; 3. (занятый практической стороной дела) деловой (эргиэҥҥэ интэриэстээх); деловые круги деловой эргимтэлэр.

с. 1. күөмэй, тамах, хабарҕа; 2. (у сосуда) куолай, моой; # во всё горло хабарҕаҥ хайдарынан, бэлэһиҥ муҥунан (хаһыытаа, ыллаа); по горло 1) (глубиной) дириҥэ киһи хабарҕатынан, моонньунан; 2) (очень много) баһаам элбэх; сыт по горло хабарҕабар диэри топпун; быть занятым по горло хабарҕаҕар диэри үлэлээх буол (солото суох буол); пристать с ножом к горлу хабарҕатыгар быһаҕынан тирээ (ыксат, модьуй); взять за горло хабарҕатыттан ыл (модьуй, ыксат); промо- чйть горло тамаххын илит (кыратык арыгыта ис); стать кому-л. поперёк горла суолугар туора тур; слова застряли у него в горле бөтөн хаалла, тылыттан матта (ыгылыйан, уолуйан).