сов. разг. түлүн, тыылын, күүр; мускулы напружились былчьпгнара күүрдүлэр.

прил. имиллэҥнэс, тыыллаҥ-нас; пружинистые мускулы тыыллан нас былчыҥнар.

поэт.: барылы баай очень богатый; барылы былчыҥ мощные мускулы; барылы кэскил фольк. счастливая доля.

мышцы, мускулы; хары былчыҥа двуглавая мышца; бицепс; былчыҥ эт жилистое мясо; былчыҥҥын күүрт = напрягать мышцы.

1) твёрдый, крепкий; таас курдук ньыгыл твёрдый как камень; ньыгыл былчыҥ крепкие мускулы; 2) перен. сплочённый, единый; биир ньыгыл коллектив сплочённый коллектив.

1. сталь || стальной; дьэбиннирбэт ыстаал нержавеющая сталь; ыстаал рельсэлэр стальные рельсы; 2. перен. стальной; ыстаал быччыҥнар стальные мускулы; ыстаал тулуур стальная воля.

выпирать, надуваться, вздуваться; опухать; таҥас бүтэй быччыҥа бүлтэйэр под одеждой выпукло вырисовываются его мускулы; бааһа иһэн бүлтэйэн тахсыбыт рана у него сильно опухла.

прил. 1. анат. сирэй; лицевые мускулы сирэй былчыҥнара; 2. (наружный) сирэй, илин, тас; лицевая сторона материи таҥас сирэй өттө; лицевая сторона здания дьиэ илин өттө; # лицевой счёт бухг. сирэй ахсаан (чопчу киһиэхэ аһыллар суот).

прил. 1. убаҕас; жидкие тела физ. убаҕас эттиктэр; жидкое молоко убаҕас үүт; 2. (редкий) убаҕас, сэдэх; жидкая растительность сэдэх үүнээйи; 3. разг. (слабый) убаҕас, хобдох, мөлтөх; жидкие мускулы убаҕас былчыҥнар; 4. (некрепкий) убаҕас; жидкий чай убаҕас чэй.

II сов. 1. (пошевельнуться) хамсаа, ибир гын; ни один мускул не дрогнул у него на лице кини сирэйэ да биир эмэ сиринэн ибир гынан көрбөтө; 2. (задрожать) дьигис гын, дьигиһис гын, титирэстии түс; голос дрогнул куолаһа титирэстии түстэ; 3. (прийти в смятение) дьигис гына түс, үөмэх-тэһэ түс, аймана түс; толпа дрогнула дьон дьигис гына түстэ.