II частица разг. (возьми) мэ, ыл; на, возьми мэ, ыл; на книгу кинигэни мэ; # вот тебе и на! (дьэ) ити баар дии!; на-поди (дьэ) буолар да эбит, көрүөҥ этэ.

нареч.: голова кругом идёт разг. мэ-киим иирдэ (тугу да өйдөөбөт буоллум).

частица разг. см. на II; нате вам ваш билет мэ ыл, бу эн билиэтиҥ.

сов. 1. что, чего аанньа йети мэ, сатаан истимэ; 2. разг. (быть глуховатым) аанньа истимэ, дөйүҥү буол.

ж. баалкы, мас; # из-под палки күһэйии быһыытынан, күһултэттэн; вставлять палки в колёса көлөһөҕө маета ук, мэ-һэйдэһэ сатаа.

ж. механика (1. физика эттик хамсааһынын сокуоннарын үөрэтэр салаата; 2. перен. туох эмэ ис оҥоһуута, утума-сити-мэ).

ж. 1. эбэ, эбэ эмээхсин; 2. (обращение) эбээ; # это ещё бабушка надвое сказала погов. өссө биллибэт — эрдэттэн күөскүн оруну мэ.

мичик гын = однокр. от мичий= улыбнуться; мичик аллай улыбнись веселей; рассмейся; аҕал диэтэххэ антах хайыһар , мэ диэтэххэ мичик гынар посл. скажешь "дай"—отвернётся, скажешь "на"— улыбнётся (говорится о скряге).

сов., прослушивать несов. 1. кого-что (выслушать) иһии, иһиллээ; прослу- шать концерт концерды иһит; прослушать лёгкие мед. тыҥатын иһиллээ; 2. кого-что, разг. (не услышать, пропустить) өйдөөн йети мэ; простите, я прослушал бырастыы гын, мин өйдөөн истибэтим; 3. что истэн олор, истэн таҕыс; два часа я прослушал лекции мин икки чаас лекция истэ олордум.

сов. 1. (остаться позади) хаал, хаалан ис, куоттар; отстать от поезда поезтан хаал; отстать з учении үөрэххэр хаал; 2. (не достигнуть необходимого уровня) хаал, сити мэ; отстать от жизни олохтон хаал; 3. разг. (отказаться) бырах, уурай; отстать от курения тардаргын бырах; 4. (о часах) хаал; часы отстали на пятнадцать минут чаһы уон биэс мүнүүтэнэн хаалбыт; 5. (отделиться) араҕан хаал, хоҥнон хаал; обои отстали обуой хоҥнон хаалбыт; 6. (перестать надоедать) арах, киэр буол, салгытыма; отстань от меня! миигиттэн арах!