м. 1. (по гл. поднять) көтөҕүү, үөһэ таһаарыы; подъём флага былааҕы көтөҕүү; подъём тяжестей ыараханы көтөҕүү; 2. (по гл. подняться) көтөҕүллүү, өрө тахсыы, дабайыы; подъём воды в реке өрүскэ уу көтөҕүллүүтэ; 3. (рост, развитие чего-л.) өрө көтөҕүллүү; подъём культуры культура өрө көтөҕүллүүтэ; 4. (воодушевление) өрө көтөҕүллүү; 5. (побудка) туруоруу, уһугуннарыы; 6. (участок дороги) тахсыы, дабаан; сыыр; крутой подъём туруору дабаан; 7. (часть стопы) сие, атах баҕаһа;# тяжёл на подъём бытаан, ыарахан (киһи); лёгок на подъём элзккэй, чэпчэки (киһи).

гл,сов
баар

III межд. воен. есть (командир бирикээ-һин толорооччу "сөп, иһиттим!" диэн эппиэтэ).

II 1. 3 л. ед. наст, от быть буолар (сороҕор туспа тылбаастаммат эбэтэр кэпсиирэ сыһыарыытынан бэриллэр); язык есть средство общения тыл бодоруһуу средство-тынан буолар; вы думаете о нём хуже, чем он есть кини тугун эһиги намтата саныыгыт; 2. в знач. сказ, (имеется) баар; есть надежда, что он скоро вернётся кини сотору төннөн кэлиэ диэн эрэл баар; # как есть хайдах баарынан.

I несов. 1. что и без доп. аһаа, сиэ; он ел много винограда кини элбэх винограды сиирэ; 2. что (разъедать — о ржавчине и т. п.) быһа сиэ; аһыт (о дыме); 3. кого, перен. разг. (попрекать) хомуруй; # есть поедом быһа ыстаан таҕыс, сэмэлээн, саҥаран таҕыс; есть глазами быһа одуулаа.

сущ
1) көтөҕүү, үөһээ таһаарыы
2) өрө көтөҕүллүү, күүрүү
3) өрө тахсыы, дабайыы

дабатан сиэтии, сыбаарка-лааһын (иннэри балаһыанньалаах холбонор металлары аллараттан үөһэ хайысханан сыҕарыйан холбуу сиэтээһин.)

нареч
сэрэйбит курдук, санаабыт курдук

союз
ол аата, атыннык эттэххэ