реактивнаи кыамтаны толуйуу, компенсациялааһын (электрическэй ситимнэ үөскүүр реактивнай кыамтаны анал оноһук (компенсатор) көмөтүнэн ситэрэн, толорон биэрии.)

электрическэй массыына сөрөөбүлэ (электричествоны аһарар боробу-луохалар сүрэх тимири тула мотуоктуу эриллибиттэрэ. Э. м. с. элбэх көрүҥнэрдээх.)

кыамтаны ылыы (тэрил кыамтатын (күүһүн) сорҕотун туһааннаах үлэни оҥорорго туһаныы (биэрии).)

сущ
сүтэрии, сүтүк

сущ.
сүтүк

ж. 1. (утрата) сүтэрии, матыы; потеря времени бириэмэни сүтэрии; потеря сознания өйү сүтэрии; 2. (то, что потеряно) сүтүк; безвозвратная потеря көстүбэт сүтүк; понести потери воен. сүтүктэн, сүтэр.

электрическэй кыамта сүтүүтэ (электрическэй сыап утарыытын ааһарыгар электрическэй кыамта кыччааһына.)

күүрүү сүтүүтэ уонна намтааһына (электрическэй ситим саҕаланыы-тыгар уонна бүтэһигэр күүрүүлэр алгебраическай уонна ; геометрическай араастаһыылара.)

кутуллар уу сүтүүтэ (- туһаныллар уу буорга иниэр диэри аҕыйааһына: турбалар тэстиилэрэ, хоруу буоругар иниитэ, туора халыйыыта, паар буолан көтүүтэ а. э. уу туһата суох сүтүүтүн уопсай кээмэйэ.)

электрическэй массыына ротора (электрическэй массыына эргийэр чааһа — сүрэх тимирэ. Көҕүс куорпус — статор иһигэр ол ротор эргийэр.)

электрическэй массыына статора (электрическэй массыына хамсаабат чааһа — көхсө, элбэх эриирдээх боруобаттаах магиито-провод буолар. Статор иһигэр эргийэр оноһуулаах ротор угуллар. Ол ротор эргийдэҕинэ бастайааннай электрическэй сүүрээни үөскэтэр.)

бастайааннай сүүрээннээх электрическэй массыына дьаакыра (электическэй массыына хамсыыр (эргийэр) чааһа. Дьаакыр эргийэн магнит хонуутун кытта дьайсан бастайааннай электрическэй сүүрээни үөскэтэр. Уларыйыылах электрическэй сүүрээннээх синхроннай уонна асинхроннай массыыналар дьаакырдара ротор дэнэр.)

ж. 1. (сила, могущество) күүс, кыах; 2. горн, халыҥа; мощность пласта араҥа халыҥа; З.физ., тех. кыамта; мощность двигателя хамсатааччы кыамтата.

туһалаах, актыыбынай кыамта (электрическэй хамсатааччы туһалаах үлэни онорорго ороскуоттуур кыамтата.)

тыас кыамтата (бириэмэ биир1 кээмэйигэр тустаах көрүллэр иэн устун тыас дорҕооно аҕалар эниэргийэтэ.)

баалтан кыамта (баалтан ылыллыан сөптөөх туһалаах кыамта.)

толору, бадах кыамта (электрическэй массыына, электрическэй сүүрээнин уонна күүрүүтүн төгүллэммиттэригэр тэннээх, толору күүһэ. Волът-амперынан кэмнэнэр.)

реактивнай кыамта (электрическэй массыыналар уонна аппарааттар магнит хонуутун үөскэтэллэригэр ороскуоттуур күүстэрин кээмэйэ.)

электрическэй кыамта (бириэмэ биир кээмэйигэр электрическэй сүүрээн оҥорор үлэтии ахсаана. Бастайааннай сүүрээн күүрүүгэ төгүллэм-митигэр тэҥ уонна Вт, кВт кэмнэнэр.)